Δείκτης χρωματικής απόδοσης (CRI – Colour Rendering Index)

   

   Ιδιαίτερα σημασία κατά το σχεδιασμό του φωτισμού ενός χώρου θα πρέπει να δίνεται στην απόδοση των χρωμάτων των επιφανειών και των αντικειμένων.

Το κριτήριο επιλογής των λαμπτήρων το οποίο χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της ικανότητας απόδοσης των χρωμάτων από το φως το οποίο εκπέμπουν είναι ο δείκτης χρωματικής απόδοσης (CRI-Colour Rendering Index)

 

Ο δείκτης απόδοσης χρωμάτων είναι μια παράμετρος που χαρακτηρίζει όλες τις φωτεινές πηγές - τόσο τις φυσικές όσο και τις τεχνητές.

 Ορίζει τον βαθμό στον οποίο επιτρέπει μια δεδομένη πηγή φωτός την παρατήρηση των χρωμάτων.

 

Ο δείκτης CRI για μια δεδομένη πηγή φωτός καθορίζεται με βάση 14 συγκεκριμένων δειγμάτων από χρώματα που ονομάζονται TCS (Test Colour Samples), ωστόσο πολύ συχνά οι κατασκευαστές προϊόντων φωτισμού βασίζονται αποκλειστικά στα πρώτα 8
Πηγή φωτός με CRI ίσο με 0 Ra είναι ένα μονοχρωματικό φως, δηλαδή ενός χρώματος.

 

Σε μια τέτοια πηγή φωτός είναι αδύνατον να προσδιοριστεί το χρώμα του φωτιζόμενου αντικειμένου. Θεωρείται ότι το CRI που ισούται με 100 Ra αντιστοιχεί στο φως της ημέρας (ηλιακό). 

Υπό αυτό το φως τα χρώματα των αντικειμένων που φωτίζονται αποδίδονται με πιο φυσικό τρόπο. Το φάσμα του ηλιακού φωτός είναι συνεχές σε όλα τα χρώματα που εκπέμπονται έντονα. Μεταξύ των τεχνητών πηγών φωτός CRI, στο επίπεδο του 100 είναι ο φωτισμός με πυράκτωση, δηλαδή οι λαμπτήρες με πυράκτωσης και οι λαμπτήρες αλογόνου. 

Στην πράξη, χρησιμοποιούνται ως σημείο αναφοράς με το οποίο συγκρίνονται οι άλλες πηγές φωτός.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι η θερμοκρασία του χρώματος του φωτός δοκιμής και του φωτός προτύπου θα πρέπει να είναι ακριβώς ίδια. 

Ο μέσος όρος που λαμβάνεται από όλους τους 14 δείκτες, δίνει το CRI της πηγής φωτός. Για το φως πρότυπο οι δείκτες R1–R14 ισούνται με το 100.

 Όσο μεγαλύτερη είναι η διαφορά μεταξύ των αντανακλάσεων των φώτων που συγκρίνονται για ένα συγκεκριμένο χρώμα TCS, τόσο και μικρότερος είναι ο αντίστοιχος δείκτης, με αποτέλεσμα που οδηγεί σε μικρότερη συνολική τιμή CRI της πηγής φωτός.

Εικόνα φωτιζόμενη με διαφορετικό CRI. Από αριστερά: CRI > 80, CRI > 60, CRI > 40

Ένας μέσης κλάσης LED φωτισμός έχει CRI στο όριο των 60-80 και 80-95 για πηγές υψηλές ποιότητας.

Αυτό συμβαίνει, επειδή, σε αντίθεση με τον φωτισμό πυρακτώσεως, το φάσμα λευκού LED δεν είναι πλήρες επειδή λαμβάνεται από συστατικά ενιαίων χρωματικών φασμάτων κάτι που προκύπτει από την δομή του.

Σε φτηνότερες διόδους LED, το λευκό χρώμα προκύπτει ως αποτέλεσμα ανάμειξης του κόκκινου, πράσινου και μπλε φωτός.

Επί το παρόντος στις διόδους LED χρησιμοποιείται φωτοφόρο καθώς και το φαινόμενο φθορισμού, έτσι με αυτό τον τρόπο φτάνουν τα επίπεδα των 90-95 CRI.