Το Διαδίκτυο των Πραγμάτων και η μετάβαση στην εποχή Industry 4.0 φέρνει τεράστιους όγκους δεδομένων προς διαχείριση, δημιουργώντας προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες για την τεχνολογική αναδιοργάνωση των συστημάτων συναγερμού πυρκαγιάς όπως τα γνωρίζαμε έως σήμερα.
Στο παρελθόν, η καινοτομία των συστημάτων πυρανίχνευσης ήταν αργοπορημένη σε σύγκριση με άλλες έξυπνες τεχνολογίες. Οι παγκόσμιοι κατασκευαστές πλέον εστιάζουν τις προσπάθειές τους στην ανάπτυξη προϊόντων υψηλής απόδοσης, κυρίως αυτά που συνδέουν τους καταναλωτές με τις ταχέως μεταβαλλόμενες τάσεις στον τρόπο ζωής. Ενώ τα συστήματα πυρανίχνευσης δεν βρίσκονται ακριβώς στην αιχμή της κοινωνικής προόδου, οι καινοτόμες εταιρείες αναπτύσσουν νέες μεθόδους για την αντιμετώπιση απειλών που σχετίζονται με τη φωτιά και τα επικίνδυνα αέρια.
Σήμερα, διαθέτουμε ένα ευρύ φάσμα καινοτόμων τεχνολογιών που βοηθούν στην έγκαιρη ανίχνευση πυρκαγιάς ή έκρηξης και στην σωτηρία εκατοντάδων ανθρώπινων ζωών καθημερινά. Οι προληπτικές τεχνολογίες όπως είναι τα ηλεκτρονικά συστήματα πυρανίχνευσης λειτουργούν ώστε να ανιχνεύσουν και έτσι να αποτρέψουν μια πυρκαγιά πριν αυτή ξεκινήσει. Οι τεχνολογίες αυτές συνήθως περιλαμβάνουν ανιχνευτές καπνού, θερμότητας και φλόγας που βοηθούν στην έγκαιρη προειδοποίηση για πυρκαγιά. Επιπροσθέτως, οι κατασταλτικές τεχνολογίες βοηθούν στην κατάσβεση μιας πυρκαγιάς που έχει ήδη ξεκινήσει.
Για να αποκομίσουμε το μέγιστο όφελος από την τεχνολογία και να διασφαλίσουμε τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια, θα πρέπει να επανεξετάζουμε σε συνεχή βάση όχι μόνο την υπάρχουσα τεχνολογία και την εφαρμογή της, αλλά και κανονισμούς και νομοθεσίες ώστε να επιφέρουμε βελτιώσεις σε όλους αυτούς τους τομείς.
Οι πίνακες παρέχουν τα πλεονεκτήματα των διευθυνσιοδοτούμενων συστημάτων, όπως σημειακή αναγνώριση συναγερμού, ευκολότερη καλωδίωση καθώς και δυνατότητα ελέγχου των ανιχνευτών καπνού για παρουσία σκόνης ενώ αποτελούν την εξέλιξη των συμβατικών συστημάτων.
Επίσης, ενσωματώνουν προηγμένες τεχνολογίες όπως αυτόματη διευθυνσιοδότηση των συσκευών (soft addressing), μεγαλύτερες ανοχές ρεύματος στο βρόχο (που οδηγεί στην δυνατότητα μακρύτερων καλωδιώσεων ή την υποστήριξη περισσότερων φαροσειρήνων ανά βρόχο). Χαρακτηρίζονται επίσης από αυξημένες δυνατότητες δικτύωσης σε σχέση με την προηγούμενη υλοποίηση, αφού παρέχουν τη δυνατότητα στο χρήστη να μπορεί να χειρίζεται απομακρυσμένα τον κάθε πίνακα ξεχωριστά καθώς και να έχει την δυνατότητα επιτήρησης μέσω IP, με τη σύνδεση του κάθε πίνακα σε δίκτυο Ethernet.
Στο παρελθόν, η καινοτομία των συστημάτων πυρανίχνευσης ήταν αργοπορημένη σε σύγκριση με άλλες έξυπνες τεχνολογίες. Οι παγκόσμιοι κατασκευαστές πλέον εστιάζουν τις προσπάθειές τους στην ανάπτυξη προϊόντων υψηλής απόδοσης, κυρίως αυτά που συνδέουν τους καταναλωτές με τις ταχέως μεταβαλλόμενες τάσεις στον τρόπο ζωής. Ενώ τα συστήματα πυρανίχνευσης δεν βρίσκονται ακριβώς στην αιχμή της κοινωνικής προόδου, οι καινοτόμες εταιρείες αναπτύσσουν νέες μεθόδους για την αντιμετώπιση απειλών που σχετίζονται με τη φωτιά και τα επικίνδυνα αέρια.
Σήμερα, διαθέτουμε ένα ευρύ φάσμα καινοτόμων τεχνολογιών που βοηθούν στην έγκαιρη ανίχνευση πυρκαγιάς ή έκρηξης και στην σωτηρία εκατοντάδων ανθρώπινων ζωών καθημερινά. Οι προληπτικές τεχνολογίες όπως είναι τα ηλεκτρονικά συστήματα πυρανίχνευσης λειτουργούν ώστε να ανιχνεύσουν και έτσι να αποτρέψουν μια πυρκαγιά πριν αυτή ξεκινήσει. Οι τεχνολογίες αυτές συνήθως περιλαμβάνουν ανιχνευτές καπνού, θερμότητας και φλόγας που βοηθούν στην έγκαιρη προειδοποίηση για πυρκαγιά. Επιπροσθέτως, οι κατασταλτικές τεχνολογίες βοηθούν στην κατάσβεση μιας πυρκαγιάς που έχει ήδη ξεκινήσει.
Για να αποκομίσουμε το μέγιστο όφελος από την τεχνολογία και να διασφαλίσουμε τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια, θα πρέπει να επανεξετάζουμε σε συνεχή βάση όχι μόνο την υπάρχουσα τεχνολογία και την εφαρμογή της, αλλά και κανονισμούς και νομοθεσίες ώστε να επιφέρουμε βελτιώσεις σε όλους αυτούς τους τομείς.
Οι πίνακες παρέχουν τα πλεονεκτήματα των διευθυνσιοδοτούμενων συστημάτων, όπως σημειακή αναγνώριση συναγερμού, ευκολότερη καλωδίωση καθώς και δυνατότητα ελέγχου των ανιχνευτών καπνού για παρουσία σκόνης ενώ αποτελούν την εξέλιξη των συμβατικών συστημάτων.
Επίσης, ενσωματώνουν προηγμένες τεχνολογίες όπως αυτόματη διευθυνσιοδότηση των συσκευών (soft addressing), μεγαλύτερες ανοχές ρεύματος στο βρόχο (που οδηγεί στην δυνατότητα μακρύτερων καλωδιώσεων ή την υποστήριξη περισσότερων φαροσειρήνων ανά βρόχο). Χαρακτηρίζονται επίσης από αυξημένες δυνατότητες δικτύωσης σε σχέση με την προηγούμενη υλοποίηση, αφού παρέχουν τη δυνατότητα στο χρήστη να μπορεί να χειρίζεται απομακρυσμένα τον κάθε πίνακα ξεχωριστά καθώς και να έχει την δυνατότητα επιτήρησης μέσω IP, με τη σύνδεση του κάθε πίνακα σε δίκτυο Ethernet.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό των διευθυνσιοδοτούμενων πινάκων είναι οι αυξημένες δυνατότητες προγραμματισμού και ελέγχου σε σχέση με συμβατικά συστήματα.
Μια ακόμη καινοτομία των σύγχρονων συστημάτων έγκειται στην υλοποίηση ενός απομονωτή βραχυκυκλώματος σε κάθε διευθυνσιοδοτούμενη συσκευή ξεχωριστά, κατασκευασμένος με βάση το πρότυπο ΕΝ 54-17.
Μια ακόμη καινοτομία των σύγχρονων συστημάτων έγκειται στην υλοποίηση ενός απομονωτή βραχυκυκλώματος σε κάθε διευθυνσιοδοτούμενη συσκευή ξεχωριστά, κατασκευασμένος με βάση το πρότυπο ΕΝ 54-17.
Αυτή η ενσωμάτωση του απομονωτή οδηγεί σε ασφαλέστερες εγκαταστάσεις, μιας και η γραμμή βρόχου προστατεύεται από τυχόν βραχυκυκλώματα και δυσλειτουργίες που μπορεί να εμφανίσουν οι συσκευές, ενώ έχει ως αποτέλεσμα ευκολότερη σχεδίαση της εγκατάστασης καθώς και απλοποιημένη καλωδίωση.
Όσο αφορά την μετάβαση των οικοσυστημάτων πυρανίχνευσης στην τάση που πλέον ονομάζεται 4η βιομηχανική επανάσταση (Industry 4.0), εντός της επόμενης δεκαετίας θα συναντήσουμε τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
1. Τεχνητή νοημοσύνη
Η τεχνητή νοημοσύνη, τα συνδεδεμένα συστήματα και η αρχιτεκτονική των έξυπνων πόλεων θα προκαλέσουν μια δημιουργική επανάσταση στα συστήματα πυρανίχνευσης, τα οποία πλέον θα λειτουργούν ως ενιαία συστήματα τα οποία ενώ θα βρίσκονται αρκετά απομακρυσμένα το ένα από το άλλο θα μπορούν να ανταλλάσσουν πληροφορίες σε cloud και να αλληλοεπιδρούν.
2. IoT στα συστήματα πυρανίχνευσης
Η πυρασφάλεια είναι ένας από τους τεχνολογικούς τομείς που μπορούν να πραγματοποιήσουν τα εξαιρετικά πλεονεκτήματα του Internet of Things (IoT). Το Διαδίκτυο των πραγμάτων (IoT) οδήγησε σε μεγάλο μέρος του κόσμου να γίνει πιο έξυπνος και συνδεδεμένος. Με το IoT, οι ειδοποιήσεις ασφαλείας θα μπορούν να σταλούν σε εκατοντάδες άτομα γρήγορα και αποτελεσματικά. Αρκετές κορυφαίες εταιρείες πυρανίχνευσης έχουν ήδη ξεκινήσει ανιχνευτές πυρκαγιάς με δυνατότητα σύνδεσης στο IoT.
3. IoT αυτόνομοι ανιχνευτές μονοξειδίου
Υπάρχουν πολλές κορυφαίες εταιρείες στην αγορά που προσφέρουν συνδεδεμένους ανιχνευτές καπνού και ανιχνευτές μονοξειδίου του άνθρακα για οικιακή χρήση. Αυτοί οι συνδεδεμένοι ανιχνευτές λειτουργούν ως αυτόνομες μονάδες συνδεδεμένες σε παροχή 220V και είναι σε θέση να επικοινωνούν με τον άλλες συσκευές ΙοΤ του χώρου και να αλληλοεπιδρούν. Για παράδειγμα σε επικοινωνία με τον θερμοστάτη μπορούν να κλείσουν τον λέβητα θέρμανσης σε περίπτωση πυρκαγιάς ή διαρροής μονοξειδίου του άνθρακα. Οι ανιχνευτές είναι προσβάσιμοι οπουδήποτε χρησιμοποιώντας εφαρμογές για κινητά. Σε περίπτωση συναγερμού, οι ανιχνευτές ηχούν έναν τοπικό συναγερμό και στέλνουν ειδοποιήσεις στο κινητό τηλέφωνο του χρήστη.
4. Διασυνδεδεμένα συστήματα
Όλο και περισσότεροι ιδιοκτήτες και διαχειριστές εγκαταστάσεων συνειδητοποιούν τα οφέλη της διασύνδεσης (integration) όλων των κτιριακών συστημάτων, όπως τα συστήματα μαζικής ειδοποίησης και ασφάλειας. Ένα ενοποιημένο σύστημα μαζικής ειδοποίησης (MNS) ορίζεται ως πλατφόρμα για την παράδοση ενός μηνύματος σε μια μικρή ή μεγάλη ομάδα ανθρώπων. Παραδοσιακά αυτά τα συστήματα προσέφεραν μονόδρομη παράδοση μηνυμάτων μέσω email, γραπτού μηνύματος ή μηχανισμών κλήσεων. Με την ενοποίηση αυτών των συστημάτων, οι χρήστες μπορούν να έχουν την εποπτεία και τη διαχείριση πολλαπλών συστημάτων όπως πυρανίχνευση, CCTV, σύστημα αντικλεπτικού συναγερμού, HVAC, από ένα μόνο σημείο ελέγχου.
5. Δεδομένα μεγάλης κλίμακας (Big Data)
Με τα εργαλεία που μας παρέχει η ανάλυση δεδομένων μεγάλης κλίμακας (Big Data) και με άλλες προηγμένες τεχνολογίες, μπορούν να επιτευχθούν βελτιώσεις στον σχεδιασμό δράσης έκτακτης ανάγκης. Τα δεδομένα των αισθητήρων και των ανιχνευτών συλλέγονται και αναλύονται, και με την χρήση αλγορίθμων βοηθούν στην προετοιμασία αποτελεσματικότερων σχεδίων έκτακτης ανάγκης ή εκκένωσης. Η ανάλυση μπορεί να εξετάσει διάφορους παράγοντες, όπως ο αριθμός των ατόμων στο κτίριο, οι χάρτες κτιρίων, η τοποθεσία της πυρκαγιάς, ο ρυθμός με τον οποίο εξαπλώνεται η φωτιά και η κατεύθυνση της πυρκαγιάς για να προκύψουν καλύτερα σχέδια εκκένωσης τα οποία αποτρέπουν την συμφόρηση και διασφαλίζουν γρήγορη και αποτελεσματική εκκένωση ενός χώρου.
6. Ασύρματες τεχνολογίες
Η ασύρματη τεχνολογία συνεχίζει να εξαπλώνεται ευρέως στον κλάδο της ασφάλειας, ενώ ο συναγερμός πυρκαγιάς δεν αναμένεται να παραμείνει στο περιθώριο. Σήμερα, οι ασύρματοι ανιχνευτές καπνού έρχονται σε πιο συμπαγή και απλοποιημένα σχέδια που μπορούν να είναι πιο ελκυστικά αισθητικά.
Συνοψίζοντας, το Διαδίκτυο των Πραγμάτων και η μετάβαση στην εποχή Industry 4.0 θα φέρει τεράστιους όγκους δεδομένων προς διαχείριση και προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες για την τεχνολογική αναδιοργάνωση των συστημάτων όπως τα γνωρίζαμε έως σήμερα.
Από την μία το ΙοΤ και τα διασυνδεδεμένα συστήματα θα εκτελούν ταυτόχρονα πολλές ενέργειες προς την ασφάλεια και έγκαιρη ενημέρωση των χρηστών, από την άλλη οι αναλύσεις με αλγορίθμους και η μηχανική μάθηση θα μας παρέχουν καινοτόμες διεξόδους όσο αφορά την αρχιτεκτονική των συστημάτων αλλά και την συντήρηση τους. Η πιθανή απόδοση της επένδυσης (ROI) σε αυτές τις περιπτώσεις θα είναι πραγματική, απτή και άμεση.
Ακόμη όμως και με τις καλύτερες τεχνολογίες, δεν μπορούμε να αποφύγουμε εντελώς τα ατυχήματα, αλλά μπορούμε να κάνουμε πολλά για να ελαχιστοποιήσουμε τις ζημιές και να σώσουμε ανθρώπινες ζωές. Σε κάθε περίπτωση, η τεχνολογία από μόνη της δεν είναι αρκετή και πιθανότατα δεν θα είναι ποτέ. Συχνά, καταστροφές συμβαίνουν όχι λόγω ελαττωματικού εξοπλισμού ή έλλειψης κατάλληλης τεχνολογίας, αλλά και από έλλειψη σωστής εφαρμογής, εκπαίδευσης και κακού σχεδιασμού. Η ανάπτυξη προηγμένης τεχνολογίας ασφάλειας δεν θα βοηθήσει στη βελτίωση της ασφάλειας, εκτός εάν η τεχνολογία εφαρμοστεί και συντηρηθεί σωστά, κάτω από κατάλληλους κανονισμούς, πολιτικές και διαδικασίες στις οποίες θα πρέπει να εκπαιδεύονται όλοι οι εμπλεκόμενοι και φυσικά να τηρούνται αυστηρά.
Γρηγόρης Καπάτος
Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, MSc
Υπεύθυνος Ανάπτυξης Olympia Electronics
Όσο αφορά την μετάβαση των οικοσυστημάτων πυρανίχνευσης στην τάση που πλέον ονομάζεται 4η βιομηχανική επανάσταση (Industry 4.0), εντός της επόμενης δεκαετίας θα συναντήσουμε τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
1. Τεχνητή νοημοσύνη
Η τεχνητή νοημοσύνη, τα συνδεδεμένα συστήματα και η αρχιτεκτονική των έξυπνων πόλεων θα προκαλέσουν μια δημιουργική επανάσταση στα συστήματα πυρανίχνευσης, τα οποία πλέον θα λειτουργούν ως ενιαία συστήματα τα οποία ενώ θα βρίσκονται αρκετά απομακρυσμένα το ένα από το άλλο θα μπορούν να ανταλλάσσουν πληροφορίες σε cloud και να αλληλοεπιδρούν.
2. IoT στα συστήματα πυρανίχνευσης
Η πυρασφάλεια είναι ένας από τους τεχνολογικούς τομείς που μπορούν να πραγματοποιήσουν τα εξαιρετικά πλεονεκτήματα του Internet of Things (IoT). Το Διαδίκτυο των πραγμάτων (IoT) οδήγησε σε μεγάλο μέρος του κόσμου να γίνει πιο έξυπνος και συνδεδεμένος. Με το IoT, οι ειδοποιήσεις ασφαλείας θα μπορούν να σταλούν σε εκατοντάδες άτομα γρήγορα και αποτελεσματικά. Αρκετές κορυφαίες εταιρείες πυρανίχνευσης έχουν ήδη ξεκινήσει ανιχνευτές πυρκαγιάς με δυνατότητα σύνδεσης στο IoT.
3. IoT αυτόνομοι ανιχνευτές μονοξειδίου
Υπάρχουν πολλές κορυφαίες εταιρείες στην αγορά που προσφέρουν συνδεδεμένους ανιχνευτές καπνού και ανιχνευτές μονοξειδίου του άνθρακα για οικιακή χρήση. Αυτοί οι συνδεδεμένοι ανιχνευτές λειτουργούν ως αυτόνομες μονάδες συνδεδεμένες σε παροχή 220V και είναι σε θέση να επικοινωνούν με τον άλλες συσκευές ΙοΤ του χώρου και να αλληλοεπιδρούν. Για παράδειγμα σε επικοινωνία με τον θερμοστάτη μπορούν να κλείσουν τον λέβητα θέρμανσης σε περίπτωση πυρκαγιάς ή διαρροής μονοξειδίου του άνθρακα. Οι ανιχνευτές είναι προσβάσιμοι οπουδήποτε χρησιμοποιώντας εφαρμογές για κινητά. Σε περίπτωση συναγερμού, οι ανιχνευτές ηχούν έναν τοπικό συναγερμό και στέλνουν ειδοποιήσεις στο κινητό τηλέφωνο του χρήστη.
4. Διασυνδεδεμένα συστήματα
Όλο και περισσότεροι ιδιοκτήτες και διαχειριστές εγκαταστάσεων συνειδητοποιούν τα οφέλη της διασύνδεσης (integration) όλων των κτιριακών συστημάτων, όπως τα συστήματα μαζικής ειδοποίησης και ασφάλειας. Ένα ενοποιημένο σύστημα μαζικής ειδοποίησης (MNS) ορίζεται ως πλατφόρμα για την παράδοση ενός μηνύματος σε μια μικρή ή μεγάλη ομάδα ανθρώπων. Παραδοσιακά αυτά τα συστήματα προσέφεραν μονόδρομη παράδοση μηνυμάτων μέσω email, γραπτού μηνύματος ή μηχανισμών κλήσεων. Με την ενοποίηση αυτών των συστημάτων, οι χρήστες μπορούν να έχουν την εποπτεία και τη διαχείριση πολλαπλών συστημάτων όπως πυρανίχνευση, CCTV, σύστημα αντικλεπτικού συναγερμού, HVAC, από ένα μόνο σημείο ελέγχου.
5. Δεδομένα μεγάλης κλίμακας (Big Data)
Με τα εργαλεία που μας παρέχει η ανάλυση δεδομένων μεγάλης κλίμακας (Big Data) και με άλλες προηγμένες τεχνολογίες, μπορούν να επιτευχθούν βελτιώσεις στον σχεδιασμό δράσης έκτακτης ανάγκης. Τα δεδομένα των αισθητήρων και των ανιχνευτών συλλέγονται και αναλύονται, και με την χρήση αλγορίθμων βοηθούν στην προετοιμασία αποτελεσματικότερων σχεδίων έκτακτης ανάγκης ή εκκένωσης. Η ανάλυση μπορεί να εξετάσει διάφορους παράγοντες, όπως ο αριθμός των ατόμων στο κτίριο, οι χάρτες κτιρίων, η τοποθεσία της πυρκαγιάς, ο ρυθμός με τον οποίο εξαπλώνεται η φωτιά και η κατεύθυνση της πυρκαγιάς για να προκύψουν καλύτερα σχέδια εκκένωσης τα οποία αποτρέπουν την συμφόρηση και διασφαλίζουν γρήγορη και αποτελεσματική εκκένωση ενός χώρου.
6. Ασύρματες τεχνολογίες
Η ασύρματη τεχνολογία συνεχίζει να εξαπλώνεται ευρέως στον κλάδο της ασφάλειας, ενώ ο συναγερμός πυρκαγιάς δεν αναμένεται να παραμείνει στο περιθώριο. Σήμερα, οι ασύρματοι ανιχνευτές καπνού έρχονται σε πιο συμπαγή και απλοποιημένα σχέδια που μπορούν να είναι πιο ελκυστικά αισθητικά.
Συνοψίζοντας, το Διαδίκτυο των Πραγμάτων και η μετάβαση στην εποχή Industry 4.0 θα φέρει τεράστιους όγκους δεδομένων προς διαχείριση και προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες για την τεχνολογική αναδιοργάνωση των συστημάτων όπως τα γνωρίζαμε έως σήμερα.
Από την μία το ΙοΤ και τα διασυνδεδεμένα συστήματα θα εκτελούν ταυτόχρονα πολλές ενέργειες προς την ασφάλεια και έγκαιρη ενημέρωση των χρηστών, από την άλλη οι αναλύσεις με αλγορίθμους και η μηχανική μάθηση θα μας παρέχουν καινοτόμες διεξόδους όσο αφορά την αρχιτεκτονική των συστημάτων αλλά και την συντήρηση τους. Η πιθανή απόδοση της επένδυσης (ROI) σε αυτές τις περιπτώσεις θα είναι πραγματική, απτή και άμεση.
Ακόμη όμως και με τις καλύτερες τεχνολογίες, δεν μπορούμε να αποφύγουμε εντελώς τα ατυχήματα, αλλά μπορούμε να κάνουμε πολλά για να ελαχιστοποιήσουμε τις ζημιές και να σώσουμε ανθρώπινες ζωές. Σε κάθε περίπτωση, η τεχνολογία από μόνη της δεν είναι αρκετή και πιθανότατα δεν θα είναι ποτέ. Συχνά, καταστροφές συμβαίνουν όχι λόγω ελαττωματικού εξοπλισμού ή έλλειψης κατάλληλης τεχνολογίας, αλλά και από έλλειψη σωστής εφαρμογής, εκπαίδευσης και κακού σχεδιασμού. Η ανάπτυξη προηγμένης τεχνολογίας ασφάλειας δεν θα βοηθήσει στη βελτίωση της ασφάλειας, εκτός εάν η τεχνολογία εφαρμοστεί και συντηρηθεί σωστά, κάτω από κατάλληλους κανονισμούς, πολιτικές και διαδικασίες στις οποίες θα πρέπει να εκπαιδεύονται όλοι οι εμπλεκόμενοι και φυσικά να τηρούνται αυστηρά.
Γρηγόρης Καπάτος
Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, MSc
Υπεύθυνος Ανάπτυξης Olympia Electronics
Δείτε μερικές ενδιαφέρουσες αναρτήσεις
Αναρτήσεις
