Ασφαλής εργασία σε ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις Ασφαλής εργασία σε ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

10/recent/ticker-posts

Ασφαλής εργασία σε ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις


    




Ένα τεχνικό αρθρο που αφορά των κλάδο των ηλεκτρολόγων για ασφαλή εργασία .
Κατά εμέ πρέπει να τηρούμε τους κανόνες ασφαλείας και να μην ακούω
 (εγώ προσέχω)....
 Ειμαι 53 χρονών και ακόμα κλίνω το γενικό για να αλλάξω ενα ντουι 
Διαβάστε το παρακάτω αρθρο από το περιοδικό ΗΛΕΤΡΟΛΟΓΟΣ

Ο ηλεκτρισμός, ως η πλέον ευέλικτη και συνήθης πηγή ενέργειας σήμερα, χρησιμοποιείται στις περισσότερες δραστηριότητες της καθημερινότητάς μας, τόσο στο σπίτι όσο και στην εργασία, για να καλύψει βασικές μας ανάγκες όπως είναι η διατροφή, η θέρμανση, η μετακίνηση, η ψυχαγωγία, η επικοινωνία κ.ά.

Ωστόσο, το πολύτιμο αυτό αγαθό εγκυμονεί και σοβαρούς κινδύνους, οι οποίοι εφόσον δεν ελεγχθούν, μπορεί κατά περίπτωση να οδηγήσουν σε σωματικές βλάβες, σε υλικές ζημιές, ακόμα και σε θάνατο.
  


Οι επαγγελματίες ηλεκτρολόγοι είναι περισσότερο εκτεθειμένοι στους κινδύνους αυτούς, καθώς οι χώροι εργασίας τους ενδέχεται να είναι ακατάλληλοι λόγω έλλειψης μέτρων προστασίας, ακατάστατοι ή υπαίθριοι, κάτω από την επίδραση των καιρικών συνθηκών. Επιπρόσθετα, παράγοντες όπως η χρήση ηλεκτρικών εργαλείων, η χρονική πίεση, η κούραση ή η απροσεξία, αυξάνουν τον κίνδυνο ατυχημάτων.

Κίνδυνοι που σχετίζονται με τις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις

Οι προδιαγραφές της μελέτης, της κατασκευής, του ελέγχου, της συντήρησης και του ηλεκτρολογικού υλικού των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων καθορίζονται σήμερα από το πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384, το οποίο αντικατέστησε οριστικά από το 2006 τον Κανονισμό των Εσωτερικών Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων (ΚΕΗΕ) του 1955.
  


Στο πλαίσιο αυτό, τα χρησιμοποιούμενα υλικά και συσκευές πρέπει να έχουν σχεδιαστεί, κατασκευαστεί και ελεγχθεί σύμφωνα με τα ισχύοντα πρότυπα του ΕΛΟΤ, ευρωπαϊκά ή διεθνή, να έχουν την κατάλληλη σήμανση και να συνοδεύονται από τα αντίστοιχα πιστοποιητικά.

Οι ηλεκτρικές εγκαταστάσεις χαμηλής τάσης στην Ελλάδα (οικιακές και επαγγελματικές), ανάλογα με τις απαιτήσεις της παρεχόμενης ισχύος, μπορεί να είναι μονοφασικές (με τάση 230V) ή τριφασικές (με τάση 230 / 400V), με συχνότητα 50Hz.

Οι κίνδυνοι που συνήθως ελλοχεύουν στις ηλεκτρολογικές εργασίες είναι:

* Ηλεκτροπληξία. Πρόκειται για τη διέλευση του ηλεκτρικού ρεύματος μέσα από το ανθρώπινο σώμα, η οποία μπορεί να έχει ως συνέπεια:
Μυϊκές, αναπνευστικές και καρδιακές βλάβες, κακώσεις, αναπηρία ή και θάνατο.
Εγκαύματα που οφείλονται: α) Στη θερμότητα που δημιουργεί το ηλεκτρικό ρεύμα καθώς διαρρέει το ανθρώπινο σώμα. β) Στη θερμότητα που εκλύει τυχόν δημιουργία ηλεκτρικού τόξου, καθώς η θερμοκρασία που αναπτύσσεται σε ένα ηλεκτρικό τόξο μπορεί να φτάσει αρκετές χιλιάδες βαθμούς Κελσίου, προκαλώντας την τήξη του συνόλου των υλικών μέσα από τα οποία διαρρέει. Το ηλεκτρικό τόξο μπορεί επίσης να προκαλέσει και τύφλωση.
Δευτερογενή ατυχήματα από ασθενή συνήθως ηλεκτρικά ρεύματα που μπορούν να προκαλέσουν π.χ. πτώση από σκάλα ή ολίσθηση λόγω πανικού.

* Πυρκαγιά που οφείλεται σε ηλεκτρικό τόξο, σε υπερθέρμανση στοιχείων της εγκατάστασης από βραχυκύκλωμα ή υπερφόρτιση, όπως επίσης και σε υψηλές θερμοκρασίες λειτουργίας ορισμένων συσκευών (όπως είναι π.χ. φούρνοι, λαμπτήρες πυράκτωσης κ.ά.).

* Έκρηξη σε χώρους με εύφλεκτα αέρια ή σκόνες, που οφείλεται στη δημιουργία σπινθήρων από στοιχεία της ηλεκτρικής εγκατάστασης (διακόπτες, ρελέ, κινητήρες κ.ά.), ή στατικό ηλεκτρισμό, όπως επίσης και στην ύπαρξη υπέρθερμων επιφανειών ηλεκτρικών συσκευών όπως είναι θερμάστρες κ.ά.

* Τραυματισμοί από ακούσια εκκίνηση μηχανών, που μπορεί να οφείλεται σε βλάβη του συστήματος χειρισμού ή στην αυτόματη εκκίνησή τους κατά την επαναφορά του ηλεκτρικού ρεύματος, έπειτα από διακοπή της ΔΕΗ.

* Άλλοι κίνδυνοι. Εκτός από τους κινδύνους που πηγάζουν από τη φύση του ηλεκτρικού ρεύματος, η εργασία των ηλεκτρολόγων ενέχει κατά κανόνα και άλλους κινδύνους. Ενδεικτικά αναφέρονται η πτώση από ύψος (σε περίπτωση εργασίας σε σκάλες, σκαλωσιές, στέγες κ.ά.), και η μυοσκελετική καταπόνηση (σε περίπτωση εργασίας πάνω από το ύψος των ώμων, του κεφαλιού ή στα γόνατα κ.ά.). Επίσης, η χρήση εργαλείων χειρός που απαιτούν δύναμη ή περιστροφή, μπορεί να προκαλέσει τενοντίτιδα στα χέρια, στους καρπούς ή στους αγκώνες.

Μέθοδοι προστασίας έναντι ηλεκτροπληξίας

Οι εφαρμοζόμενες μέθοδοι προστασίας έναντι ηλεκτροπληξίας είναι σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384 (κεφ. 41):

* Χαμηλή τάση λειτουργίας (μικρότερη από 50 V) ή υποβιβασμένη τάση, π.χ. 24, 12 ή 6V (εφαρμογή σε κυκλώματα ελέγχου, ηλεκτρικά παιχνίδια, συσκευές προσωπικής υγιεινής, ιατρικής φροντίδας κ.ά.).

* Διπλή μόνωση, περίφραξη ή μονωτικό περίβλημα στα ενεργά κυκλώματα (εφαρμογή σε μικρές συνήθως συσκευές, όπως είναι π.χ. το πιστολάκι μαλλιών και τα ηλεκτρικά εργαλεία (εικόνα 1).

* Προστασία με περίβλημα ή περίφραξη ή απόσταση. Η μέθοδος αυτή συνίσταται στην περίφραξη του επικίνδυνου μέρους του ηλεκτρικού κυκλώματος έτσι ώστε να εμποδίζεται η ακούσια επαφή με στοιχεία υπό τάση.

* Εγκατάσταση σε μη αγώγιμο (μονωμένο) χώρο.
 Εξασφαλίζεται τοποθετώντας τις συσκευές σε δάπεδο με μόνωση άνω των 50 kΩ για εναλλασσόμενες τάσεις μέχρι 500 V ή 100 kΩ για τάσεις άνω των 500 V. Αν οι συσκευές είναι κοντά σε τοίχους, πρέπει και αυτοί να μονωθούν εν μέρει. Η ισοδυναμική σύνδεση των συσκευών αποκλείει την ύπαρξη διαφοράς δυναμικού σε δύο κελύφη που μπορεί να ακουμπήσει ένας άνθρωπος ταυτόχρονα.

* Γείωση όλων των μεταλλικών κελυφών των συσκευών μέσω του αγωγού προστασίας (χρώματος κιτρινοπράσινου) που πρέπει να υπάρχει σε κάθε πρίζα και καταλήγει στο ζυγό γείωσης όλης της εγκατάστασης στο γενικό πίνακα. Η γειωμένη συσκευή (σε αντίθεση με τη μη γειωμένη) προκαλεί σε περίπτωση ηλεκτρικού σφάλματος πτώση ή τήξη της ασφάλειας της γραμμής τροφοδοσίας διακόπτοντας άμεσα την παροχή ρεύματος.

* Εφαρμογή άμεσης γείωσης ή ουδετέρωσης (αφορά τον τρόπο γείωσης της εγκατάστασης που εφαρμόζεται στο μετρητή της ΔΕΗ).

* Γαλβανική απομόνωση η οποία εφαρμόζεται κατά κανόνα σε εργοτάξια ή σε μικρές προσωρινές εγκαταστάσεις και σε υπαίθριες εγκαταστάσεις (κήπους). Η ηλεκτρική συσκευή τροφοδοτείται μέσω μετασχηματιστή απομόνωσης (μονοφασικό ή τριφασικό) με λόγο μετασχηματισμού 1:1 (εικόνα 2).
  


 Έτσι, σε περίπτωση επαφής με έναν από τους δύο αγωγούς της εξόδου, δεν κλείνει κάποιο κύκλωμα ώστε να υπάρχει ρεύμα διαρροής προς τη γη. Ωστόσο, κίνδυνος ηλεκτροπληξίας υπάρχει αν έρθουμε σε επαφή και με τα δύο άκρα του δευτερεύοντος κυκλώματος ταυτόχρονα.

* Χρήση αυτόματου διακόπτη διαρροής (Διακόπτη Διαφυγής Έντασης [ΔΔΕ]) που διακόπτει άμεσα την παροχή σε περίπτωση διαρροής ρεύματος (συνήθως 30 mA) μέσα σε 0,2 sec (εικόνα 3). 
    

Επισημαίνεται ότι η ύπαρξη του διακόπτη διαφυγής έντασης, που μας είναι γνωστός ως αντιηλεκτροπληξιακός διακόπτης, είναι πλέον υποχρεωτική σε όλες τις νέες (μετά το 2006) αλλά και στις παλιές εσωτερικές ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, σύμφωνα με το άρθρο 1 της ΚΥΑ Φ.Α’ 50/12081/642 της 5/9/2006.

* Εφαρμογή ισοδυναμικών συνδέσεων (δάπεδα, τοίχοι και περιβλήματα στο ίδιο δυναμικό, κάτι που εφαρμόζεται κυρίως σε κουζίνα και λουτρό), μέσω αγωγών 6mm2 που καταλήγουν στο σύστημα γείωσης της εγκατάστασης.

Καλές πρακτικές εργασίας για την πρόληψη ατυχημάτων

Οι ηλεκτρικές εγκαταστάσεις πρέπει να σχεδιάζονται και να κατασκευάζονται με τέτοιο τρόπο, ώστε να εξασφαλίζεται η ασφάλεια των ατόμων που τις χρησιμοποιούν, η ασφάλεια των χώρων που είναι εγκατεστημένες ή διέρχονται, καθώς επίσης η ορθή και απρόσκοπτη λειτουργία τους. Ο έλεγχος και η πιστοποίηση κάθε ηλεκτρικής εγκατάστασης γίνεται από αδειούχο ηλεκτρολόγο πριν την πρώτη χρήση. Ο επανέλεγχος της ηλεκτρικής εγκατάστασης επιβάλλεται με περιοδικότητα που καθορίζεται ανάλογα με τη χρήση κάθε χώρου (π.χ. 14 χρόνια για κατοικίες, 7 χρόνια για κλειστούς επαγγελματικούς χώρους, 1 χρόνο για χώρους συνάθροισης κοινού).

Στο πλαίσιο της ασφαλούς εκτέλεσης των ηλεκτρολογικών εργασιών, θα πρέπει:

* Να ασφαλίζουν ή να κλειδώνουν οι ηλεκτρικοί πίνακες, να φέρουν τις κατάλληλες ασφάλειες και επαρκή γείωση, καθώς επίσης να έχουν εύκολη πρόσβαση και κατάλληλη σήμανση των επιμέρους κυκλωμάτων. Η δίοδος πρόσβασης προς τους πίνακες διανομής πρέπει να είναι μονίμως ελεύθερη για σκοπούς συντήρησης ή διακοπής της ηλεκτρικής παροχής σε περίπτωση έκτατης ανάγκης.

* Να έχουν πάντα επαφή γείωσης οι πρίζες παροχής ρεύματος, να είναι στεγανού τύπου (εφόσον απαιτείται), να μην υπερφορτώνονται (γιατί προκαλείται υπερθέρμανση και πυρκαγιά), να είναι σωστά στερεωμένες, να μην είναι σπασμένες και να μην παίρνουν ρεύμα από αυτές καλώδια με γυμνές άκρες.

* Να έχουν αγωγό γείωσης όλα τα καλώδια τροφοδοσίας, να μην είναι φθαρμένα, να συνδέονται μεταξύ τους σωστά και όχι με πρόχειρο τρόπο (μάτισμα), να είναι στερεωμένα στους τοίχους ή στην οροφή, ή να οδεύουν υπόγεια, να προστατεύονται από μηχανική καταπόνηση (π.χ. να καλύπτονται ή να οδεύουν εντός εύκαμπτων πλαστικών ή μεταλλικών γειωμένων σωλήνων), να μην κρέμονται από καρφιά ή μεταλλικά άγκιστρα, να μη σέρνονται στο πάτωμα και μέσα σε λάδια ή άλλα υγρά και να μην εμποδίζουν την κυκλοφορία προσώπων ή οχημάτων.

* Να γειώνονται όλα τα ηλεκτρικά εργαλεία, εκτός και αν είναι «διπλά μονωμένα» και δεν χρειάζονται γείωση. Οι συσκευές με διπλή μόνωση φέρουν ως σύμβολο ένα διπλό τετράγωνο.

* Να ελέγχονται τα ηλεκτρικά εργαλεία ή μηχανήματα πριν χρησιμοποιηθούν και να διατηρούνται σε καλή κατάσταση, με τα προστατευτικά τους συστήματα (προφυλακτήρες κ.ά.) που προβλέπονται από τον κατασκευαστή. Πρέπει επίσης να επισκευάζονται μόλις παρουσιάσουν κάποια βλάβη, από εξουσιοδοτημένο τεχνικό.

* Να μην χρησιμοποιείται ηλεκτρικός εξοπλισμός που είναι δυνατό να δημιουργήσει σπινθήρες (κινητήρες, διακόπτες κ.ά.), όταν υπάρχει υποψία διαρροής εύφλεκτου αερίου ή υγρού καυσίμου. Υπάρχει κίνδυνος πυρκαγιάς ή έκρηξης!

* Να χρησιμοποιείται για την κατάσβεση πυρκαγιάς παρουσία ηλεκτρικού ρεύματος πυροσβεστήρας ξηρής σκόνης ή διοξειδίου του άνθρακα, και ποτέ νερό!

Ειδικότερα θα πρέπει:

* Να αποφεύγεται κάθε εργασία υπό τάση: Η διακοπή της παροχής να γίνεται σε όλες τις φάσεις, σε σημεία εκατέρωθεν της θέσης εργασίας και να διαπιστώνεται με διπολικούς δοκιμαστές τάσης. 
Να αποκλείεται τυχόν ακούσια επανατροφοδότηση του ρεύματος όσο διαρκούν οι εργασίες.
 Αυτό επιτυγχάνεται με την αφαίρεση των ασφαλειών και την τοποθέτηση κόκκινων πινακίδων και λουκέτων.

* Να επικρατεί ευταξία κατά την εργασία: Μια μάζα καλωδίων με πολλές συνδέσεις, καθώς και εργαλεία πεταμένα δεξιά και αριστερά, οδηγούν σε επιπόλαιη σκέψη, ενέργειες χωρίς προηγούμενη μελέτη και γενικά σε ατυχήματα. Οι συνδέσεις πρέπει να γίνονται χρησιμοποιώντας κατάλληλου μήκους καλώδια, χωρίς γυμνούς συνδέσμους υπό τάση.

* Να αποφεύγεται η επαφή με ηλεκτρικά κυκλώματα σε υγρά δάπεδα ή υπό συνθήκες βροχόπτωσης.

* Να αποφεύγεται η εργασία κατά μόνας.
 Καλό είναι να υπάρχει και δεύτερο άτομο, προκειμένου να διακόψει την παροχή αν χρειαστεί.

* Να τηρούνται οι ελάχιστες αποστάσεις ασφαλείας (βλ. πίνακα 1) σε περίπτωση εργασίας πλησίον εγκαταστάσεων υψηλής τάσης (μετασχηματιστές, εναέρια καλώδια κ.ά.).

* Να γίνεται χρήση μέσων ατομικής προστασίας, όπως είναι:
Γυαλιά ασφαλείας όταν υπάρχει κίνδυνος από εκτόξευση μικρών τεμαχίων ή ρινισμάτων (γρεζιών).
Υποδήματα ασφαλείας, ιδιαίτερα στην περίπτωση χειρισμού εργαλείων μεγάλου βάρους.
Κατάλληλη μάσκα, αν κατά την εργασία παράγονται σκόνες.
Ωτοασπίδες, βύσματα κλπ. για την προστασία της ακοής, εφόσον υπάρχει υψηλό επίπεδο θορύβου.
Λαστιχένια γάντια ηλεκτρολόγων και κατάλληλα υποδήματα, όταν η εργασία κοντά σε ηλεκτροφόρα στοιχεία είναι αναπόφευκτη. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται εργαλεία που έχουν μόνωση, καθώς και κατάλληλα μονωτικά παραπετάσματα.

Πρώτες βοήθειες σε περίπτωση ηλεκτροπληξίας
Διακοπή της παροχής του ηλεκτρικού ρεύματος (από το γενικό διακόπτη).
Απομάκρυνση του παθόντα από το ηλεκτροφόρο αντικείμενο (εικόνα 4) χρησιμοποιώντας κάποιο μονωτικό αντικείμενο (ξηρό ξύλο, πλαστικό, ειδικά γάντια) και ποτέ με γυμνά χέρια.
Ειδοποίηση του Ε.Κ.Α.Β. στον τηλεφωνικό αριθμό 166.
Τοποθέτηση του παθόντα σε στάση που διατηρεί ελεύθερη την αναπνευστική οδό, (εικόνα 5). 
Σε περίπτωση που δεν αναπνέει, απαιτείται καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση με μαλάξεις καρδιάς και τεχνητή αναπνοή (80 ρυθμικές συμπιέσεις ανά λεπτό στο στήθος, και τεχνητή αναπνοή κάθε 15 συμπιέσεις).
Συνέχιση της προσπάθειας διάσωσης έως ότου αναλάβει ο γιατρός ή ο διασώστης του Ε.Κ.Α.Β.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να ανατρέξετε στην ιστοσελίδα του ΕΛΙΝΥΑΕ: www.elinyae.gr

Ασφαλής εργασία σε ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις by Giannis Alifragis on Scribd

*Ο κ. Κωνσταντίνος Πούλιος είναι ηλεκτρολόγος μηχανικός και εργάζεται στο Παράρτημα Θεσσαλονίκης του ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε.





Δείτε μερικές ενδιαφέρουσες αναρτήσεις