Η Λιτή Παραγωγή (Lean Production) είναι φιλοσοφία που στηρίζεται στη συνεχή εξάλειψη απωλειών που παρουσιάζονται κατά την διαδικασία παραγωγής
Τι είναι τελικά το LeanΠως ορίζουμε το Lean? Τι εννοούμε Lean (Λιτό/ή).
Ένα μέρος της βιομηχανίας και όχι μόνο αυτή (υπηρεσίες, εμπόριο) μιλάει για το Lean, χωρίς να υπάρχει ένας αποδεκτός ορισμός, ώστε όλοι να εννοούμε το ίδιο. Επιπλέον στο άκουσμα Lean μπορεί κάποιος να εννοεί διαφορετικά πράγματα. Ας ρίξουμε μια ματιά στους διάφορους ορισμούς που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο και στην Αμερικανική κυρίως βιβλιογραφία.
Η προέλευση του όρου Lean
Το Lean ανάγεται και αναφέρεται στο σύστημα παραγωγής της Toyota, που άρχισε να αναπτύσσει την δεκαετία ΄50. Οι διάφορες δημοσιεύσεις στην Αγγλική γλώσσα άρχισαν να αναφέρουν το σύστημα παραγωγής της TOYOTA (TPS) γύρω στο 1975. Λίγο αργότερα, ο όρος Λιτή Παραγωγή (Lean Production) επινοήθηκε από τον John Krafcik στο άρθρο του «Triumph of the Lean Production System – MIT/Sloan Management Review» το 1988 και έκτοτε χρησιμοποιείται. Σχεδόν ταυτόχρονα εμφανίστηκε και ο όρος «Lean Manufacturing» που χρησιμοποιείται εκτεταμένα.
Από το 1988 και μετά εμφανίστηκαν και οι όροι «Six Sigma» και αργότερα «Lean Six Sigma», χωρίς να προσθέτουν κάτι νέο στον ορισμό του Lean. Στις μέρες μας, ο όρος «Επιχειρησιακή Αριστεία» (Operational Excellence) προωθείται για να αντικαταστήσει τον όρο Lean αλλά, κατά την άποψη μου εσφαλμένα, διότι το πρώτο είναι κάτι πολύ γενικό.
Δείτε ένα σχετικό βίντεο....
Η Λιτή Παραγωγή (Lean Production) είναι φιλοσοφία που στηρίζεται στη συνεχή εξάλειψη απωλειών που παρουσιάζονται κατά την διαδικασία παραγωγής. Το απόθεμα είναι στο χαμηλότερο επίπεδο ή δεν υπάρχει καθόλου. Η προμήθεια των υλικών γίνεται βάσει των αναγκών. Η υψηλή οργάνωση και η σήμανση των θέσεων εργασίας με τη βοήθεια των κανόνων 5S, καθιστούν τους εργαζομένους συμμέτοχους στη διαδικασία των αλλαγών και βελτιώσεων. Ο χρόνος ακινησίας των μηχανών μειώνεται στο ελάχιστο. Σε αυτό το επεισόδιο θα κατανοήσουμε καλύτερα τι είναι η λιτή παραγωγή (Lean Production) μέσα από δυο απλά και καθημερινά παραδείγματα.Επιλογή ορισμών του Lean
Η Λιτή Παραγωγή είναι ο όρος που χρησιμοποιείται πιο συχνά για να περιγράψει το σύστημα παραγωγής της Toyota (TPS) – (δική μου μετάφραση από emsstrategies.com)
Lean είναι ένα σύνολο πρακτικών διοίκησης που βασίζεται στο σύστημα παραγωγής της Toyota (TPS) – (δική μου μετάφραση από Mark Graban Lean Blog)
Αυτοί οι ορισμοί είναι ως επί το πλείστον σωστοί. Σχεδόν οτιδήποτε κάνουμε στο Lean είναι αντιγραφή του συστήματος παραγωγής της Toyota (σπάνια καλύτερα, συνήθως χειρότερα). Η Δύση, πρόσθεσε μερικές νέες παραμέτρους στο Lean αλλά λίγες εξ αυτών είναι πραγματικά χρήσιμες (π.χ. τα αρχικά 7 είδη απωλειών (wastes) που έγιναν 31).
Παρ΄όλο που ο ορισμός είναι σωστός, δεν έχει μεγάλη χρησιμότητα. Ό,τι είναι καλό για την Toyota, δεν σημαίνει ότι είναι καλό για τον οποιοδήποτε. Η Toyota είναι μια μεγάλη μαζικής παραγωγής βιομηχανία αυτοκινήτων. Αν μια μικρομεσαία επιχείρηση που παράγει κατά παραγγελία εφαρμόσει πρακτικές και μεθοδολογίες ταυτόσημες με αυτές της Toyota τότε το πιθανότερο είναι ότι η επιχείρηση δεν θα αντέξει.
Επιπλέον, παρ΄όλο που είναι σωστό να λες ότι «Lean» είναι ό,τι κάνει η Toyota, λίγοι γνωρίζουν τι ακριβώς και πώς τα κάνει η Toyota. Ας δούμε μερικούς ακόμα ορισμούς.
Kanban, JIT, TPM και άλλα
Αυτός δεν είναι ένας ορισμός. Το Lean δεν μπορεί να είναι μόνο ένα σύνολο εργαλείων και πρακτικών. Μεγάλη σημασία έχει ο τρόπος που χρησιμοποιείς τα εργαλεία και αυτά με την σειρά τους κάνουν την παραγωγή λιτή (Lean). Παρ΄όλα αυτά, ένα ορισμός του Lean που τείνει να επικρατήσει σχετίζεται με ένα μόνο εργαλείο: εξάλειψη απωλειών (waste elimination) – (οι απώλειες προσθέτουν κόστος στο προϊόν αλλά όχι αξία).
Απώλειες (wastes)
Λιτή Παραγωγή είναι η συστηματική εξάλειψη των απωλειών (Muda) στην διεργασία παραγωγής (δική μου μετάφραση από Wikipedia).
Λιτή Παραγωγή είναι η ατέρμονη προσπάθεια να εξαλείψεις ή να μειώσεις τις απώλειες στις διεργασίες σχεδιασμού / ανάπτυξης, παραγωγής, διανομής και εξυπηρέτησης πελατών (δική μου μετάφραση από BusinessDictionary.com).
Ο ορισμός του Lean ως εξάλειψη απωλειών είναι συχνότατος και εύκολα διαφαίνεται με μια μικρή έρευνα στο διαδίκτυο. Ίσως να βοηθάει το γεγονός ότι το Lean, μεταξύ των άλλων, σημαίνει και «εμπεριέχει λίγο ή καθόλου λίπος».
Ωστόσο, το να περιορίσουμε το Lean μόνο σε εξάλειψη απωλειών δεν είναι αρκετό για να το περιγράψει. Το Lean και η Λιτή Παραγωγή είναι πολύ περισσότερα πράγματα.
Ταχύτητα, απόδοση και υψηλή ποιότητα
Η Λιτή Παραγωγή αναφέρεται στην οικονομική και χρονικά αποτελεσματική χρήση των πόρων παραγωγής, προσωπικού, υλικών, προγραμματισμού και οργάνωσης όλων των δραστηριοτήτων του οργανισμού (Gabler Wirtschaftslexikon).
Ορίζοντας το Lean ως ταχύτητα, απόδοση και υψηλή ποιότητα περιγράφουμε την άλλη πλευρά της εξάλειψης των απωλειών. Επιπλέον, χρησιμοποιώντας αυτόν τον ορισμό, πώς διακρίνουμε το Lean από άλλα συστήματα παραγωγής?. Κάθε σύστημα παραγωγής είχε, έχει και θα έχει ως στόχο την ταχύτητα, την απόδοση και την ποιότητα.
Συνεχής Ροή
Η Λιτή Παραγωγή είναι ένα σύστημα διοίκησης που εστιάζεται στην δημιουργία συνεχούς ροής για να παραδώσει την μέγιστη αξία στους πελάτες, χρησιμοποιώντας μόνο τους ελάχιστους και αναγκαίους πόρους.
Μια άλλη έννοια συνυφασμένη με το Lean είναι η ιδέα βελτιστοποίησης της ροής των υλικών. Η έννοια υπάρχει σε αρκετούς ορισμούς του Lean, αλλά κατά την γνώμη μου δεν μπορεί μια παράμετρος να ορίσει από μόνη της το Lean. Το καθιστά μικρό, λίγο και δεν δικαιολογεί το θόρυβο και τις προσπάθεις που γίνονται διεθνώς για την καλύτερη υλοποίηση του.
Κουλτούρα
Κάποιοι ορισμοί προσδιορίζουν το Lean ως μια επιχειρησιακή κουλτούρα. Φυσικά και είναι κουλτούρα, αλλά προσπαθώντας να προσδιορίσουμε το είδος της κουλτούρας, ξαναπέφτουμε στους ορισμούς της εξάλειψης των απωλειών, αύξησης της αξίας και βελτιστοποίησης της συνεχούς ροής.
Αξία στον πελάτη
Η βασική ιδέα είναι να μεγιστοποιήσεις την αξία στο πελάτη ενώ ταυτόχρονα ελαχιστοποιείς τις απώλειες (δική μου μετάφραση – LEI Institute)
Lean είναι η διαρκής προσπάθεια να έχεις ροή αξίας στον πελάτη (δική μου μετάφραση – Mike Rother, συγγραφέας του βραβευμένου βιβλίου “Learning to see”)
Οι δύο παραπάνω ορισμοί επικεντρώνονται στην αύξηση της αξίας στο πελάτη. Το θέμα όμως είναι ότι εκτός από τον πελάτη υπάρχουν και άλλοι εμπλεκόμενοι (προσωπικό, κοινωνία, μέτοχοι). Ο ορισμός του Mike Rother υπονοεί και το στοιχείο της διαρκούς βελτίωσης, αλλά και στους δύο ορισμούς βρίσκουμε πάλι την ελαχιστοποίηση των απωλειών για να δημιουργήσεις αξία.
Ακόμα και με την προσθήκη της συνεχούς βελτίωσης, της συνεχούς ροής και της εξάλειψης των απωλειών (Ιαπωνικά Kaizen, mura και muda), εξακολουθούμε να αγνοούμε τον όρο muri (παραλογισμός, unreasonableness) του διάσημου τρίο (muda, mura, muri). Επίσης λείπει η ιδέα «Σεβασμός στο προσωπικό».
TPS (Toyota Production System) κατά την Toyota
Μετά από όλες αυτές τις προσπάθειες των Δυτικών να προσδιορίσουν το Lean, όλοι συμφωνούμε ότι προήλθε από την Toyota. Ας δούμε πώς η ίδια η Toyota προσδιορίζει το δικό της TPS.
Ένα σύστημα παραγωγής το οποίο υιοθετεί την φιλοσοφία « ολοκληρωτική εξάλειξη όλων των απωλειών» σε όλες τις πτυχές της παραγωγής για την επίτευξη των πιο αποτελεσματικών μεθόδων (δική μου μετάφραση - Toyota Global).
Ο παραπάνω ορισμός αναφέρεται στην εξάλειψη των απωλειών, όπως το έχουμε δει αρκετές φορές και δεν προσθέτει κάτι νέο.
Οι πρακτικές των ανθρώπων της Toyota και η φιλοσοφία προσανατολισμού στον πελάτη είναι γνωστά ως TPS (δική μου μετάφραση – Toyota Australia).
Ο δεύτερος ορισμός, εκτός της εμπλοκής του πελάτη, εμπλέκει το προσωπικό της Toyota, αλλά αναφέρεται αόριστα σε ό,τι κάνει η Toyota, χωρίς να διευκρινίζει αναλυτικά.
Το TPS έχει δομηθεί πάνω σε δύο αρχές: «Jut-in-time» και «Jidoka». Στην βάση αυτής της φιλοσοφίας διοίκησης και του συστήματος παραγωγής της Toyota υπάρχει η ιδέα οτι «Καλή αντίληψη, καλό προϊόν» (δική μου μετάφραση – Toyota Georgetown), (Το Jidoka αποδίδεται στην τεχνική της άμεσης και επιτόπιας επίλυσης προβλήματος).
Ο τρίτος ορισμός χρησιμοποιεί τους δύο κύριους πυλώνες του TPS: JIT και Jidoka (Αγγλικά έχει αποδοθεί autonomation). Αυτοί όμως είναι μόλις δύο από τις πολλές πτυχές του TPS. Ίσως να οφείλεται στο γεγονός ότι οι δύο αυτοί όροι φαίνεται να αποδίδονται στην οικογένεια Toyoda (ιδρυτές της Toyota) και όχι στον Taiichi Ohno και άλλους πρωτεργάτες του Lean.
Τελικά, ποιος ορισμός είναι σωστός
Για να προσδιορίσεις κάτι πρέπει να κάνεις τον ορισμό του σαφή για να διακρίνεται από άλλα παρόμοια. Οι περισσότεροι από τους ορισμούς του Lean που παρέθεσα, δεν το ξεχωρίζουν με επιτυχία από σχεδόν όλα τα άλλα συστήματα παραγωγής. Παρ΄όλα αυτά και λόγω της συνθετότητας που το διακρίνει, του αξίζει ένας ορισμός, απλός, κατανοητός, ακόμα και αν δεν «πιάνει» όλες τις πτυχές.
Η Λιτή Παραγωγή είναι ο όρος που χρησιμοποιείται πιο συχνά για να περιγράψει το σύστημα παραγωγής της Toyota (TPS) – (δική μου μετάφραση από emsstrategies.com)
Lean είναι ένα σύνολο πρακτικών διοίκησης που βασίζεται στο σύστημα παραγωγής της Toyota (TPS) – (δική μου μετάφραση από Mark Graban Lean Blog)
Αυτοί οι ορισμοί είναι ως επί το πλείστον σωστοί. Σχεδόν οτιδήποτε κάνουμε στο Lean είναι αντιγραφή του συστήματος παραγωγής της Toyota (σπάνια καλύτερα, συνήθως χειρότερα). Η Δύση, πρόσθεσε μερικές νέες παραμέτρους στο Lean αλλά λίγες εξ αυτών είναι πραγματικά χρήσιμες (π.χ. τα αρχικά 7 είδη απωλειών (wastes) που έγιναν 31).
Παρ΄όλο που ο ορισμός είναι σωστός, δεν έχει μεγάλη χρησιμότητα. Ό,τι είναι καλό για την Toyota, δεν σημαίνει ότι είναι καλό για τον οποιοδήποτε. Η Toyota είναι μια μεγάλη μαζικής παραγωγής βιομηχανία αυτοκινήτων. Αν μια μικρομεσαία επιχείρηση που παράγει κατά παραγγελία εφαρμόσει πρακτικές και μεθοδολογίες ταυτόσημες με αυτές της Toyota τότε το πιθανότερο είναι ότι η επιχείρηση δεν θα αντέξει.
Επιπλέον, παρ΄όλο που είναι σωστό να λες ότι «Lean» είναι ό,τι κάνει η Toyota, λίγοι γνωρίζουν τι ακριβώς και πώς τα κάνει η Toyota. Ας δούμε μερικούς ακόμα ορισμούς.
Kanban, JIT, TPM και άλλα
Αυτός δεν είναι ένας ορισμός. Το Lean δεν μπορεί να είναι μόνο ένα σύνολο εργαλείων και πρακτικών. Μεγάλη σημασία έχει ο τρόπος που χρησιμοποιείς τα εργαλεία και αυτά με την σειρά τους κάνουν την παραγωγή λιτή (Lean). Παρ΄όλα αυτά, ένα ορισμός του Lean που τείνει να επικρατήσει σχετίζεται με ένα μόνο εργαλείο: εξάλειψη απωλειών (waste elimination) – (οι απώλειες προσθέτουν κόστος στο προϊόν αλλά όχι αξία).
Απώλειες (wastes)
Λιτή Παραγωγή είναι η συστηματική εξάλειψη των απωλειών (Muda) στην διεργασία παραγωγής (δική μου μετάφραση από Wikipedia).
Λιτή Παραγωγή είναι η ατέρμονη προσπάθεια να εξαλείψεις ή να μειώσεις τις απώλειες στις διεργασίες σχεδιασμού / ανάπτυξης, παραγωγής, διανομής και εξυπηρέτησης πελατών (δική μου μετάφραση από BusinessDictionary.com).
Ο ορισμός του Lean ως εξάλειψη απωλειών είναι συχνότατος και εύκολα διαφαίνεται με μια μικρή έρευνα στο διαδίκτυο. Ίσως να βοηθάει το γεγονός ότι το Lean, μεταξύ των άλλων, σημαίνει και «εμπεριέχει λίγο ή καθόλου λίπος».
Ωστόσο, το να περιορίσουμε το Lean μόνο σε εξάλειψη απωλειών δεν είναι αρκετό για να το περιγράψει. Το Lean και η Λιτή Παραγωγή είναι πολύ περισσότερα πράγματα.
Ταχύτητα, απόδοση και υψηλή ποιότητα
Η Λιτή Παραγωγή αναφέρεται στην οικονομική και χρονικά αποτελεσματική χρήση των πόρων παραγωγής, προσωπικού, υλικών, προγραμματισμού και οργάνωσης όλων των δραστηριοτήτων του οργανισμού (Gabler Wirtschaftslexikon).
Ορίζοντας το Lean ως ταχύτητα, απόδοση και υψηλή ποιότητα περιγράφουμε την άλλη πλευρά της εξάλειψης των απωλειών. Επιπλέον, χρησιμοποιώντας αυτόν τον ορισμό, πώς διακρίνουμε το Lean από άλλα συστήματα παραγωγής?. Κάθε σύστημα παραγωγής είχε, έχει και θα έχει ως στόχο την ταχύτητα, την απόδοση και την ποιότητα.
Συνεχής Ροή
Η Λιτή Παραγωγή είναι ένα σύστημα διοίκησης που εστιάζεται στην δημιουργία συνεχούς ροής για να παραδώσει την μέγιστη αξία στους πελάτες, χρησιμοποιώντας μόνο τους ελάχιστους και αναγκαίους πόρους.
Μια άλλη έννοια συνυφασμένη με το Lean είναι η ιδέα βελτιστοποίησης της ροής των υλικών. Η έννοια υπάρχει σε αρκετούς ορισμούς του Lean, αλλά κατά την γνώμη μου δεν μπορεί μια παράμετρος να ορίσει από μόνη της το Lean. Το καθιστά μικρό, λίγο και δεν δικαιολογεί το θόρυβο και τις προσπάθεις που γίνονται διεθνώς για την καλύτερη υλοποίηση του.
Κουλτούρα
Κάποιοι ορισμοί προσδιορίζουν το Lean ως μια επιχειρησιακή κουλτούρα. Φυσικά και είναι κουλτούρα, αλλά προσπαθώντας να προσδιορίσουμε το είδος της κουλτούρας, ξαναπέφτουμε στους ορισμούς της εξάλειψης των απωλειών, αύξησης της αξίας και βελτιστοποίησης της συνεχούς ροής.
Αξία στον πελάτη
Η βασική ιδέα είναι να μεγιστοποιήσεις την αξία στο πελάτη ενώ ταυτόχρονα ελαχιστοποιείς τις απώλειες (δική μου μετάφραση – LEI Institute)
Lean είναι η διαρκής προσπάθεια να έχεις ροή αξίας στον πελάτη (δική μου μετάφραση – Mike Rother, συγγραφέας του βραβευμένου βιβλίου “Learning to see”)
Οι δύο παραπάνω ορισμοί επικεντρώνονται στην αύξηση της αξίας στο πελάτη. Το θέμα όμως είναι ότι εκτός από τον πελάτη υπάρχουν και άλλοι εμπλεκόμενοι (προσωπικό, κοινωνία, μέτοχοι). Ο ορισμός του Mike Rother υπονοεί και το στοιχείο της διαρκούς βελτίωσης, αλλά και στους δύο ορισμούς βρίσκουμε πάλι την ελαχιστοποίηση των απωλειών για να δημιουργήσεις αξία.
Ακόμα και με την προσθήκη της συνεχούς βελτίωσης, της συνεχούς ροής και της εξάλειψης των απωλειών (Ιαπωνικά Kaizen, mura και muda), εξακολουθούμε να αγνοούμε τον όρο muri (παραλογισμός, unreasonableness) του διάσημου τρίο (muda, mura, muri). Επίσης λείπει η ιδέα «Σεβασμός στο προσωπικό».
TPS (Toyota Production System) κατά την Toyota
Μετά από όλες αυτές τις προσπάθειες των Δυτικών να προσδιορίσουν το Lean, όλοι συμφωνούμε ότι προήλθε από την Toyota. Ας δούμε πώς η ίδια η Toyota προσδιορίζει το δικό της TPS.
Ένα σύστημα παραγωγής το οποίο υιοθετεί την φιλοσοφία « ολοκληρωτική εξάλειξη όλων των απωλειών» σε όλες τις πτυχές της παραγωγής για την επίτευξη των πιο αποτελεσματικών μεθόδων (δική μου μετάφραση - Toyota Global).
Ο παραπάνω ορισμός αναφέρεται στην εξάλειψη των απωλειών, όπως το έχουμε δει αρκετές φορές και δεν προσθέτει κάτι νέο.
Οι πρακτικές των ανθρώπων της Toyota και η φιλοσοφία προσανατολισμού στον πελάτη είναι γνωστά ως TPS (δική μου μετάφραση – Toyota Australia).
Ο δεύτερος ορισμός, εκτός της εμπλοκής του πελάτη, εμπλέκει το προσωπικό της Toyota, αλλά αναφέρεται αόριστα σε ό,τι κάνει η Toyota, χωρίς να διευκρινίζει αναλυτικά.
Το TPS έχει δομηθεί πάνω σε δύο αρχές: «Jut-in-time» και «Jidoka». Στην βάση αυτής της φιλοσοφίας διοίκησης και του συστήματος παραγωγής της Toyota υπάρχει η ιδέα οτι «Καλή αντίληψη, καλό προϊόν» (δική μου μετάφραση – Toyota Georgetown), (Το Jidoka αποδίδεται στην τεχνική της άμεσης και επιτόπιας επίλυσης προβλήματος).
Ο τρίτος ορισμός χρησιμοποιεί τους δύο κύριους πυλώνες του TPS: JIT και Jidoka (Αγγλικά έχει αποδοθεί autonomation). Αυτοί όμως είναι μόλις δύο από τις πολλές πτυχές του TPS. Ίσως να οφείλεται στο γεγονός ότι οι δύο αυτοί όροι φαίνεται να αποδίδονται στην οικογένεια Toyoda (ιδρυτές της Toyota) και όχι στον Taiichi Ohno και άλλους πρωτεργάτες του Lean.
Τελικά, ποιος ορισμός είναι σωστός
Για να προσδιορίσεις κάτι πρέπει να κάνεις τον ορισμό του σαφή για να διακρίνεται από άλλα παρόμοια. Οι περισσότεροι από τους ορισμούς του Lean που παρέθεσα, δεν το ξεχωρίζουν με επιτυχία από σχεδόν όλα τα άλλα συστήματα παραγωγής. Παρ΄όλα αυτά και λόγω της συνθετότητας που το διακρίνει, του αξίζει ένας ορισμός, απλός, κατανοητός, ακόμα και αν δεν «πιάνει» όλες τις πτυχές.
Κατά την ταπεινή μου γνώμη, εγώ θα έδινα στο Lean, για λόγους απλότητας, σημερινής ανάγκης (κρίση), έλλειψης ανταγωνιστικότητας επιχειρήσεων και μεγάλης ωφέλειας από την εφαρμογή του, τον ορισμό: «Η διαρκής προσπάθεια μείωσης όλων των απωλειών σε όλες τις δραστηριότητες της επιχείρησης, με την συμμετοχή του προσωπικού».
Δείτε μερικές ενδιαφέρουσες αναρτήσεις
Αναρτήσεις
