Πώς θα επιλέξετε το σωστό αντικεραυνικό;

Η σωστή επιλογή του αντικεραυνικού και του μικροαυτόματου διακόπτη προστασίας απαιτεί τη θεώρηση πολλών παραμέτρων που σχετίζονται με τους τύπους αντικεραυνικών, τις συνεργαζόμενες συσκευές απόζευξης και την εκτίμηση του κινδύνου.

Η σύγχυση μεταξύ πρωτογενούς αντικεραυνικής προστασίας και αντικεραυνικών




Μια εσφαλμένη αντίληψη που πρέπει άμεσα αποκατασταθεί είναι η συχνή σύγχυση ανάμεσα στα αλεξικέραυνα και στα αντικεραυνικά. Οι άνθρωποι νομίζουν ότι είναι το ίδιο πράγμα.

 Κατά συνέπεια, πιστεύουν ότι τα αλεξικέραυνα προστατεύουν τα κτίρια και τους κατοίκους τους. Δεν τους προστατεύουν. Τουλάχιστον όχι πλήρως και όχι από μόνα τους.

Το αλεξικέραυνο είναι μια συσκευή πρωτογενούς αντικεραυνικής προστασίας – μαζί με τα εναέρια σύρματα και τον κλωβό. Είναι μια μεταλλική ράβδος στερεωμένη στη στέγη ενός κτιρίου που παρέχει μια διαδρομή χαμηλής αντίστασης προς τη γη.

 Είναι συνδεδεμένη με έναν αγωγό που οδηγεί το ηλεκτρικό ρεύμα στη γείωση που είναι μέσα στο έδαφος.

Ωστόσο, πρωτογενής προστασία σημαίνει μερική προστασία. Το αγώγιμο πλέγμα του αλεξικέραυνου είναι συνδεδεμένο με τον κύριο ζυγό (μπάρα) διανομής του πίνακα, έτσι το ρεύμα από τον κεραυνό ρέει από τη γη στο σύστημα διανομής του κτιρίου.

Και δε μπορούν τα αλεξικέραυνα να προστατέψουν από τις υπερτάσεις που προκαλούνται από το επαγωγικό φαινόμενο του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου ή από πλήγματα που προέρχονται από τις εναέριες γραμμές ή το έδαφος. Γι αυτό χρειάζονται τα αντικεραυνικά!

3 εμπειρικοί κανόνες για την επιλογή αντικεραυνικών

Τώρα που συνιστά κοινή παραδοχή ότι τα αντικεραυνικά πρέπει να βρίσκονται πάντα στη καρδιά ενός συστήματος προστασίας από κεραυνούς, είναι η στιγμή να σκεφτείτε πώς να επιλέγετε το σωστό αντικεραυνικό. Είναι ευκολότερο να το λες από το να το κάνεις.

Εδώ βρίσκονται μερικοί εμπειρικοί κανόνες για την εγκατάσταση μιας συσκευής αντικεραυνικής προστασίας):

Εξοικειωθείτε με τους τύπους ή τις κατηγορίες των αντικεραυνικών.
Εκτιμήστε τον κίνδυνο από κεραυνικά πλήγματα και τις ικανότητες εκφόρτισης (απαγωγής) του ρεύματος.

Χρησιμοποιήστε συσκευές για την προστασία του ίδιου του αντικεραυνικού.


1. Τύποι, ή κατηγορίες των αντικεραυνικών και των μικροαυτόματων διακοπτών που συνεργάζονται

Θα έχετε ακούσει επαγγελματίες στον ηλεκτρισμό να αναφέρουν «κατηγορίες» ή «τύπους» αντικεραυνικών.

Διαφορετικοί τύποι και συνδυασμοί τους εγκαθίστανται σε διαφορετικές ζώνες προστασίας για να καλύψουν διαφορετικές ανάγκες.




Ας δούμε με εν συντομία τους Τύπους 1 και 2.

Τα αντικεραυνικά Τύπου 1 γενικά εγκαθίστανται σε γενικούς πίνακες εισόδου για την προστασία εξοπλισμού χαμηλής τάσης από υπέρταση από άμεσα κεραυνικά πλήγματα.

Τα αντικεραυνικά Τύπου 2 πρέπει να εγκαθίστανται σε όλους τους πίνακες ηλεκτρικής διανομής που τροφοδοτούν κρίσιμα φορτία. 

Αυτά παρέχουν προστασία από έμμεσες συνέπειες των κεραυνών καθώς και υπερτάσεις λόγω όπλισης/αφόπλισης διακοπτών.

Για να αποτραπεί ο κίνδυνος μόνιμης υπέρτασης που προκαλεί βραχυκύκλωμα και βλάβες στον πίνακα, το ίδιο το αντικεραυνικό πρέπει να προστατεύεται από ένα μικροαυτόματο διακόπτη.

ΤΥΠΟΣ 1	Εγκατάσταση στον γενικό πίνακα κτιρίων. Έχει την ικανότητα εκφόρτισης πολύ ισχυρών ρευμάτων που προέρχονται από κεραυνούς.	Πρέπει να χρησιμοποιείται ως μέρος του συστήματος αντικεραυνικής προστασίας, όταν για παράδειγμα, υπάρχουν εγκατεστημένα αλεξικέραυνα ακίδος ή κλωβού.
ΤΥΠΟΣ 2	Εγκατάσταση στον γενικό πίνακα κτιρίων: Έχει την ικανότητα εκφόρτισης ρεύματος  που προέρχεται από έμμεσα κεραυνικά πλήγματα, από υπερτάσεις  του δικτύου  και από όπλιση/αφόπλιση των συσκευών απόζευξης μιας εγκατάστασης	Πρέπει να χρησιμοποιείται πάντα.
ΤΥΠΟΣ 3	Αποκλειστικά για την προστασία συγκεκριμένων φορτίων. Πολύ χαμηλό ρεύμα εκφόρτισης	Συμπληρωματικές συσκευές αντκεραυνικής προστασίας:   χρησιμοποιείται σε συνδυασμούς Τύπου 1+2+3 σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις όπου υπάρχει εγκατεστημένο αλεξικέραυνο.  χρησιμοποιείται σε συνδυασμούς Τύπου 2+3 σε εγκαταστάσεις όπου δεν υπάρχει αλεξικέραυνο

2. Εκτίμηση κινδύνου

Η εκτίμηση του κινδύνου είναι γενικά μια πολύπλοκη, επίπονη διαδικασία. Μια καλή αρχή είναι να σκεφτεί κανείς ποιες περιοχές είναι υψηλότερου και ποιες χαμηλότερου κινδύνου. Κατόπιν μπορεί να επιλέξει τον τύπο του αντικεραυνικού που είναι το πιο κατάλληλο για το είδος του κτιρίου που σχεδιάζει να προστατέψει – αν έχει μόνο έναν πίνακα εισόδου.

Βοηθητικά στοιχεία για την εκτίμηση κινδύνου

Χρησιμοποιείστε το Ευρωπαϊκό πρότυπο EN 62305-2 για την εκτίμηση. Σε κάποιες χώρες είναι υποχρεωτική η εφαρμογή του προτύπου στην περίπτωση αντικεραυνικής προστασίας σε μεγάλες ή ιδιαίτερα ευαίσθητες εγκαταστάσεις, όπως βιομηχανικά κτίρια, νοσοκομεία και data centers.
Διαφορετικά, λάβετε υπόψη τον εξής κανόνα: πρέπει πάντα να τοποθετείται αντικεραυνικό Τύπου 2.
Αν τα φορτία βρίσκονται σε απόσταση μεγαλύτερη από 10 μέτρα από το αντικεραυνικό, τότε απαιτείται επιπρόσθετα η εγκατάσταση αντικεραυνικού Τύπου 2 ή Τύπου 3.

3. Προστασία αντικεραυνικών

Στο τέλος της ζωής των αντικεραυνικών, μπορεί να συμβεί κάτι από τα παρακάτω:

α) Η θερμική απαγωγή που προκαλείται από συνεχή εκτεταμένα φαινόμενα που δεν υπερβαίνουν την αντοχή του αντικεραυνικού μπορεί να οδηγήσει σε αργή γήρανση των εσωτερικών στοιχείων του.
Η απόζευξη του αντικεραυνικού παρέχεται από μια θερμική ασφάλεια που ενσωματώνεται στα ηλεκτρονικά στοιχεία (MOVs) στο εσωτερικό του αντικεραυνικού.

β) Ένα βραχυκύκλωμα εξαιτίας ενός ρεύματος που υπερβαίνει την ικανότητα εκφόρτισης ή εξαιτίας ενός σφάλματος από το ηλεκτρικό δίκτυο διανομής στα 50hz (π.χ. διακοπή ουδετέρου, αναστροφή φάσης – ουδετέρου).

Η απόζευξη του αντικεραυνικού παρέχεται από ένα εξωτερικό μέσο προστασίας από βραχυκύκλωμα, όπως ασφάλεια ή μικροαυτόματο διακόπτη.

 Επιλέγετε το μικροαυτόματο διακόπτη σύμφωνα με την ικανότητα διακοπής στον πίνακα όπου είναι εγκατεστημένο το αντικεραυνικό. Έτσι, για παράδειγμα, για έναν οικιακό πίνακα είναι κατάλληλος ένας μικροαυτόματος διακόπτης με ικανότητα διακοπής <6ka .="" div="" nbsp="">

Για κτίρια γραφείων θα είναι συνήθως 15kA ή 20kA.
Οι κατασκευαστές παρέχουν πίνακες συνεργασίας αντικεραυνικού/μικροαυτόματου διακόπτη.


Ένα άρθρο της
κ. Ξανθή Μενούνου είναι Group Product Manager Power & Renewable Business στην εταιρεία Schneider Electric