Ένα θέμα που αντιμετωπίζεται στις μέρες μας πολύ συχνά στην πράξη, είναι η αντικατάσταση των συμβατικών γραμμικών (σωληνωτών) λαμπτήρων φθορισμού με γραμμικούς (σωληνωτούς) λαμπτήρεςLED. Η συγκεκριμένη αντικατάσταση λαμπτήρων αφορά, συνήθως, γραμμικά φωτιστικά σώματα με σωληνωτούς λαμπτήρες Τ8 (G13), χωρίς τη δυνατότητα ελέγχου της έντασης φωτισμού τους, και – κατά κύριο λόγο – συνδυάζεται με την γενικότερη προσπάθεια εξοικονόμησης / μείωσης της κατανάλωσης των διαφόρων ηλεκτρικών εγκαταστάσεων για τις οποίες προορίζεται.
Σε μια αντικατάσταση του είδους αυτού, όμως, είναι αναγκαία η επισταμένη γνώση και μελέτη των χαρακτηριστικών των σωληνωτών λαμπτήρων LED, σε σύγκριση με αυτά των για αντικατάσταση των συμβατικών σωληνωτών λαμπτήρων φθορισμού.
Έτσι, ο ηλεκτρολόγος εγκαταστάτης προκειμένου να προβεί στην αναφερόμενη διεργασία, πρέπει – για τους γραμμικούς λαμπτήρες LED – να λάβει υπόψη του στοιχεία που αφορούν:
-- την εκπεμπόμενη φωτεινή ροή τους,
-- την φωτιστική απόδοσή τους
-- την απόδοση των χρωμάτων τους (Ra),
-- την θερμοκρασία του χρώματός τους και
-- την διάρκεια ζωής τους (η οποία μπορεί να κυμαίνεται από 12,5 μέχρι και 15,5 χρόνια).
Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται το ενδεχόμενο της μείωσης της αρχικά επιθυμητής έντασης φωτισμού της ηλεκτρικής εγκατάστασης.
Σχηματική παράσταση διαγράμματος χρωμάτων σε χώρο γραφείων μετά την αντικατάσταση σε 18 φωτιστικά σώματα των 2 x 36W λαμπτήρων φθορισμού με σωστά επιλεγμένους γραμμικούς λαμπτήρες LED. Με επιθυμητή ένταση φωτισμού 500Lux, η ένταση φωτισμού που προκύπτει για τους λαμπτήρες φθορισμού είναι 627 Lux, ενώ, για τους γραμμικούς λαμπτήρες LED 492 Lux.
Στις σημερινές συνθήκες εξέλιξης της τεχνολογίας των LED, η διαδικασία αντικατάστασης συμβατικών λαμπτήρων φθορισμού με γραμμικούς λαμπτήρεςLED πραγματοποιείται και συνδυάζεται, αφενός μεν, με την γρήγορη και ασφαλή τοποθέτηση των νέων σωστά επιλεγμένων λαμπτήρων LED χωρίς επανακαλωδίωση στο φωτιστικό τους σώμα, και αφετέρου, με την άμεση, ασφαλή και σωστή λειτουργίας τους (χαρακτηρισμός διαδικασίας / λειτουργίας: plug and play).
Οι νέας τεχνολογίας γραμμικοί (σωληνωτοί) λαμπτήρες LED διακρίνονται σε δύο είδη, τα οποία αφορούν τη λειτουργία του συστήματος έναυσης και ελέγχου των προς αντικατάσταση συμβατικών γραμμικών (σωληνωτών) λαμπτήρων φθορισμού.
Έτσι έχουμε γραμμικούς (σωληνωτούς) λαμπτήρεςLED που προορίζονται για λειτουργία με:
1. συμβατικά συστήματα έναυσης, δηλαδή, ηλεκτρομαγνητικό ballast και starter (CCG =Conventional Control Gear), που χαρακτηρίζονται ως γραμμικοί λαμπτήρες LED τύπου ΕΜ, και
2. ηλεκτρονικά συστήματα έναυσης υψηλής συχνότητας, δηλαδή, ηλεκτρομαγνητικό ballast(ECG = Electronic Control Gear), που χαρακτηρίζονται ως γραμμικοί λαμπτήρες LEDτύπου HF.
Σχηματική διάκριση γραμμικών λαμπτήρων LEDτύπου EM και HF, καθώς και σήμανση άκρου προς την πλευρά της εισόδου του drive του λαμπτήρα LED, η οποία διαθέτει σύστημα εξαερισμού, π.χ. οπές
Με την προϋπόθεση – λοιπόν – πως, εκπληρώθηκαν επαρκώς τα παραπάνω και πραγματοποιήθηκε σωστή επιλογή και προμήθεια κατάλληλου είδους γραμμικών λαμπτήρων LED, μπορεί να ξεκινήσει η αντικατάσταση των συμβατικών λαμπτήρων φθορισμού στο φωτιστικό τους, αφού προηγουμένως διακοπεί η τάση ηλεκτροδότησης της διάταξής τους.
Η διαδικασία της συγκεκριμένης αντικατάστασης ακολουθεί τα παρακάτω περιγραφόμενα στάδια, τα οποία αφορούν το υφιστάμενο σύστημα έναυσης και λειτουργίας που περιλαμβάνεται στο φωτιστικό των συμβατικών λαμπτήρων φθορισμού.
Πιο συγκεκριμένα, αν το φωτιστικό των συμβατικών λαμπτήρων φθορισμού περιλαμβάνει:
1. συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό) ballast και starter, πρέπει, αφού αφαιρεθεί ο συμβατικός λαμπτήρας φθορισμού να αφαιρεθεί και το συνοδευτικό τουstarter αίγλης, το οποίο πρέπει να αντικατασταθεί με ειδικό LED starter ή protection LED tube starter /fuse. Αυτό, ουσιαστικά περιλαμβάνει μια κυλινδρική γυάλινη ή κεραμική ασφάλεια (1 Α / 250V).
Σχηματική μορφή LED starter ή protection LED tubestarter / fuse (1Α / 250V), και ηλεκτρικό ισοδύναμο αυτού
Επισημαίνεται, πως, το συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό) ballast παραμένει στη συνδεσμολογία.
Στη συνέχεια τοποθετείται ο σωστά επιλεγμένος για λειτουργία με συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό)ballast σωληνωτός λαμπτήρας LED τύπου ΕΜ, και είναι έτοιμος να τεθεί σε λειτουργία.
Συνδεσμολογία σωληνωτού λαμπτήρα LED (EM) για λειτουργία με συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό) ballastκαι ειδικό LED starter
Στάδια αντικατάστασης συμβατικού λαμπτήρα φθορισμού και του starter αίγλης αυτού με το ειδικό LED starter και τον αντίστοιχο σωληνωτό λαμπτήρα LED ) για λειτουργία με συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό) ballast
2. ηλεκτρονικό ballast λειτουργίας, το οποίο όπως είναι γνωστό λειτουργεί με υψηλές συχνότητες, πρέπει, αφού αφαιρεθεί ο συμβατικός λαμπτήρας φθορισμού να τοποθετηθεί ο σωστά επιλεγμένος για λειτουργία με ηλεκτρονικό ballast σωληνωτός λαμπτήρας LED τύπου HF, και είναι έτοιμος να τεθεί σε λειτουργία.
Επισημαίνεται, πως, το ηλεκτρονικό ballastπαραμένει στη συνδεσμολογία.
Συνδεσμολογία σωληνωτού λαμπτήρα LED υψηλών συχνοτήτων (HF) για λειτουργία με ηλεκτρονικόballast
Στάδια αντικατάστασης συμβατικού λαμπτήρα φθορισμού με τον αντίστοιχο σωληνωτό λαμπτήραLED υψηλών συχνοτήτων (HF) για λειτουργία με ηλεκτρονικό ballast
Με την εξέλιξη της τεχνολογίας των γραμμικών λαμπτήρων LED τύπου HF, εξασφαλίζεται και ηασφάλεια των προϊόντων αυτών σύμφωνα με το νέο πρότυπο ασφαλείας IEC62776, το οποίο αναφέρεται στους λαμπτήρες διπλού άκρου. Το συγκεκριμένο πρότυπο ορίζει την μη ύπαρξη τάσης στην απέναντι βάση του λαμπτήρα, όταν έχει εισαχθεί το ένα άκρο του στην βάση του.
Με τον τρόπο αυτό, αποφεύγεται κάθε πιθανότητα πρόκλησης ηλεκτρικού τόξου και κατά επέκταση ηλεκτροπληξίας κατά την τοποθέτηση του λαμπτήραLED στις λυχνιολαβές του.
Ενδεχόμενη δημιουργία ηλεκτρικού τόξου κατά την τοποθέτηση γραμμικού λαμπτήρα LED τύπου HF στην δεύτερη βάση του σε εργασία υπό τάση
Για τον λόγο αυτό οι γραμμικοί λαμπτήρες LEDυψηλών συχνοτήτων τύπου HF διαθέτουν στα άκρα τους ειδικούς διακόπτες ασφαλείας.
Σχηματική μορφή διακόπτη ασφαλείας σε άκρογραμμικού λαμπτήρα LED τύπου HF
Μετά την τοποθέτηση των γραμμικοί λαμπτήρες LEDτύπου HF και στις δυο απέναντι λυχνιολαβές και τηνενεργοποίηση του διακόπτη ασφαλείας – μόνο τότε – επιτρέπεται η κυκλοφορία του ρεύματος στο κύκλωμα του λαμπτήρα, προσδίδοντας τον ασφαλή χειρισμό αυτών.
Ασφαλής τοποθέτηση γραμμικού λαμπτήρα LEDτύπου HF στην δεύτερη βάση του ακόμη και στην περίπτωση εργασίας υπό τάση
Σε άλλες περιπτώσεις διαφορετικών κατασκευαστών, το drive του γραμμικού λαμπτήρα LED τύπου HFπεριλαμβάνει ειδικό μετασχηματιστή απομόνωσης. Με αυτό αποτρέπεται η δημιουργία ηλεκτρικού τόξου (σοκ), αν κάποιος αγγίξει τις ακίδες της βάσης του λαμπτήρα, προσδίδοντας ασφάλεια στον χειρισμό του κατά την τοποθέτηση αυτού στις λυχνιολαβές του. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, πρέπει τα υλικά αυτά να διαθέτουν διπλή μόνωση.
Σημαντική παρατήρηση
Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί και η περίπτωση κατά την οποία και για κάποιο λόγο, το φωτιστικό σώμα διαθέτει ηλεκτρονικό ballast λειτουργίας με υψηλές συχνότητες (HF), και διατίθεται σωληνωτός λαμπτήρας LED για λειτουργία με συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό) ballast τύπου (ΕΜ), δηλαδή, δεν υπάρχει συμβατότητα με του ηλεκτρονικού ballast και του λαμπτήρα LED.
Έτσι, αφού αφαιρεθεί ο συμβατικός λαμπτήρας φθορισμού πρέπει να αφαιρεθεί και το ηλεκτρονικόballast, και ο επιλεγμένος σωληνωτός λαμπτήραςLED για λειτουργία με συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό)ballast, να συνδεθεί άμεσα με το δίκτυο ηλεκτροδότησής του, οπότε, και είναι έτοιμος να τεθεί σε λειτουργία. Αν αφεθεί το ηλεκτρονικό ballast, υπάρχει κίνδυνος καταστροφής του σωληνωτού λαμπτήρα LED τύπου ΕΜ.
Συνδεσμολογία σωληνωτού λαμπτήρα LED για λειτουργία με συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό) ballastσε απευθείας σύνδεση στο δίκτυο ηλεκτροδότησής του
Πρακτική επιλογής του κατάλληλου γραμμικού λαμπτήρα LED σε υφιστάμενη ηλεκτρική εγκατάσταση φωτισμού
Η επιλογή του κατάλληλου γραμμικού λαμπτήρα LEDγια λειτουργία με συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό)ballast (CCG) ή με ηλεκτρονικό ballast (ECG), πραγματοποιείται με τους παρακάτω τρόπους:
Ένας απλός και λειτουργικός τρόπος επιλογής του κατάλληλου λαμπτήρα σε λειτουργία με συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό) ballast (CCG) ή με ηλεκτρονικόballast (ECG) πραγματοποιείται με:
1. οπτικό έλεγχο για ύπαρξη starter στο φωτιστικό σώμα. Έτσι:
1α. αν υπάρχει starter, τότε επιλέγεται γραμμικός λαμπτήρας LED για λειτουργία με συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό) ballast (CCG), ενώ
1β. αν δεν υπάρχει starter, τότε επιλέγεται γραμμικός λαμπτήρας LED για λειτουργία με ηλεκτρονικό ballast (ECG)
Σχηματική απεικόνιση οπτικού ελέγχου φωτιστικού σώματος για επιλογή γραμμικού λαμπτήρα LED
2. οπτικό έλεγχο υφιστάμενου σε λειτουργία λαμπτήρα φθορισμού μέσω ψηφιακής φωτογραφικής μηχανής (π.χ. smartphone, tablet κ.λπ.). Έτσι, αν κατά την παρατήρηση του σε λειτουργία λαμπτήρα φθορισμού μέσω της κάμερας του smartphone:
2α. το εκπεμπόμενο φως τρεμοπαίζει, τότε επιλέγεται γραμμικός λαμπτήρας LED για λειτουργία με συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό)ballast (CCG), ενώ
2β. το εκπεμπόμενο φως παραμένει αμετάβλητο και δεν τρεμοπαίζει, τότε επιλέγεται γραμμικός λαμπτήρας LED για λειτουργία με ηλεκτρονικό ballast (ECG)
Σχηματική απεικόνιση οπτικού ελέγχου λαμπτήρα φθορισμού μέσω ψηφιακής φωτογραφικής μηχανής για επιλογή γραμμικού λαμπτήρα LED
Αν έχετε λίγο χρόνο – και προς επίρρωση των παραπάνω αναφερθέντων – παρακολουθήστε τα παρακάτω σύντομα εταιρικά βίντεο της OSRAM,Philips σχετικά με την αντικατάσταση συμβατικών γραμμικών λαμπτήρων φθορισμού με γραμμικούς λαμπτήρες LED:
-- τύπου ΕΜ, για λειτουργία με ηλεκτρομαγνητικόballast και starter (CCG)
-- τύπου HF, για λειτουργία με ηλεκτρονικό ballast(ECG)
1. Βίντεο OSRAM:
https://www.dropbox.com/sc/pio8gutxu5aex8n/AACMnwPXNP1cAdoO7KYFdk3Ga
2α. Βίντεο Philips:
https://www.dropbox.com/sc/n99jdlyy8bsjtsw/AADxd-STmz2hA3Eaz6bQUWFua
2β. Βίντεο Philips:
https://www.dropbox.com/sc/44xfrjrqomcuqha/AADX1qeGvUdfEItGh656vzx_a
το είδα εδώ
Αναρτήσεις
 λαμπτήρες LED){kind=link}