Από τον πρίονα στη σέγα
Ξεκινώντας το μικρό μας ταξίδι καλό θα ήταν να κάναμε μία ιστορικήαναδρομή.
Το πριόνι η αλλιώς πρίων είναι ένα εργαλείο κοπής το οποίο συναντάται ήδη από την αρχαιότητα.
Εφευρέτης του φέρεται ο Αθηναίος Τάλως ανιψιός του Δαίδαλου καιευφυέστατος τεχνίτης της εποχής, ο οποίος μαθήτευσε στο εργαστήρι τουθείου του.
Μπορεί ο Τάλως τελικά να είχε τραγικό τέλος αφού γκρεμίστηκε από τατείχη της Ακροπόλεως, αλλά μας άφησε παρακαταθήκη ένα σπουδαίο εργαλείοτο οποίο χρησιμοποιείται ακόμα και στις μέρες μας!
Ποιος λοιπόν δεν έχει πιάσει στα χέρια του πριόνι...πιστεύω πως όλοι σας!
Το πριόνι αν και κρατάει ακόμα και σήμερα την μορφή πουπρωτοεμφανίστηκε στην αρχαιότητα (μεταλλικό οδοντωτό έλασμα στηριγμένοσε ξύλινη λαβή), πέρασε σε νέα διάσταση με την έλευση των ηλεκτρικών κινητήρων.
''Και εγένετο σέγα!''
Η σέγα έρχεται να καλύψει τις αδυναμίες του απλού πριονιού και να προσφέρει δύναμη, απλότητα στην τεχνική, και πληθώρα εργασιών.
Οι σέγες χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: επιτραπέζιες,χειρός και σπαθοσέγες.
Επιτραπέζια σέγα.
Η επιτραπέζια σέγα κινεί μία κάθετη λάμα η οποία στηρίζεται και στιςδύο άκρες της.
Ο χρήστης ακουμπάει το κομμάτι επάνω στη βάση της, και κινώντας το κατάλληλα μπορεί να κάνει τα επιθυμητά κοψίματα.
Αν και φαίνεται σύγχρονο εργαλείο η επιτραπέζια σέγα αριθμεί αρκετέςδεκαετίες στον χώρο των μαστορεμάτων.
Δείτε μία απ' τις πρώτες της εφαρμογές σε διαφημιστικό έντυπο εν έτει1935!
Σπαθοσέγα
Η σπαθοσέγα μοιάζει περισσότερο με το πριόνι χειρός και φέρει καιαρκετά από τα μειονεκτήματα του.
Δέχεται μεγαλύτερες λάμες, διαθέτει μεγάλο μέγεθος/ισχύ, οπότε μπορείνα ανταπεξέλθει σε μεγάλη πληθώρα υλικών.
Στα μειονεκτήματα της η έλλειψη ακρίβειας στο κόψιμο. Από την άλλη μπορεί να κόψει σε αρκετά δυσπρόσιτα σημεία:
Σέγα χειρός.
Η σέγα χειρός είναι και το εργαλείο που θα δούμε αναλυτικά στον σημερινό οδηγό.
Πάμε να γνωρίσουμε τη σέγα και τα βασικά της μέρη.
Το εργαλείο που θα δείτε είναι δικό μου και με έχει συντροφεύσει σεπολλές κατασκευές τα τελευταία χρόνια.
Είναι μία απλή αξιοπρεπής επώνυμη σέγα, η οποία έχει αρκετά προσιτήτιμή αγοράς.
Θεώρησα προτιμότερο να σας παρουσιάσω ένα απλό προσιτό εργαλείο, παράένα εξειδικευμένο ακριβό επαγγελματικό που απευθύνεται σε λίγους.
Η σέγα χωρίζεται σε δύο βασικά μέρη, το σώμα το οποίο ενσωματώνει τονμηχανισμό κίνησης και τη μεταλλική βάση.
Η λαβή της σέγας είναι συνδεδεμένη με το σώμα ενώ στη δεξιά φωτόφαίνεται ο σωστός τρόπος συγκράτησης κατά τη κοπή.
Στη λαβή του εργαλείου βρίσκεται ο διακόπτης, ο οποίος εκτελεί και χρέη ρυθμιστή στροφών ανάλογα με την πίεση που του ασκούμε.
Δίπλα του βρίσκεται ο μοχλός κλειδώματος που κλειδώνει τον διακόπτη στηθέση ON, και είναιενεργός μόνο όταν η σέγα λειτουργεί στο μέγιστο των στροφών της.
Συνιστώ να αποφεύγετε πάντα το κλείδωμα του διακόπτη, καθώς τον λόγο θατον δούμε στις σελίδες που ακολουθούν.
Όπως κάθε εργαλείο, έτσι και η σέγα διαθέτει στο εσωτερικό της μίαφτερωτή, ώστε να ψύχεται το μοτέρ και να αποφεύγονται φαινόμεναυπερθέρμανσης.
Ο κατασκευαστής σκέφτηκε να εκμεταλλευτεί αυτό το ρεύμα αέρα, το οποίομάλιστα είναι αρκετά ισχυρό στις μέγιστες στροφές λειτουργίας!
Έτσι τοποθέτησε έναν διακόπτη ο οποίος, ανάλογα το προς κοπήν υλικό,μας δίνει τη δυνατότητα να επιλέξουμε αν επιθυμούμε αέρα στο σημείο κοπής.
Με τον διακόπτη στραμμένο αριστερά στην ένδειξη "φύσημα" ο αέραςκατευθύνεται στο μπροστινό μέρος απομακρύνοντας γρέζια και πριονίδια ,ώστε να διατηρείται καθαρή η γραμμή κοπής σε υλικά όπως ξύλο καιπλαστικό.
Αντίθετα, στραμμένος δεξιά ο διακόπτης στην ένδειξη ''Ο'', κόβει τηνπαροχή αέρα προς το σημείο κοπής για κοπή μετάλλου, καθώς και ότανχρησιμοποιείται λιπαντικό κοπής.
Για να διατηρείται το εργαστήριο καθαρό, ο κατασκευαστής έχει φροντίσεινα μας απαλλάξει από το μάζεμα των γρεζιών.
Έχει εφοδιάσει τη σέγα στο πίσω μέρος με ένα στόμιο, στο οποίοπροσαρμόζεται συσκευή αναρρόφησης.
Με λίγη πατέντα στο συγκεκριμένο στόμιο έχω προσαρμόσει μία φτηνήηλεκτρική σκούπα στο παρελθόν, πράγμα σωτήριο αν έχετε να κόψετε αρκετάκομμάτια.
Η σέγα συνδεδεμένη με τη συσκευή αναρρόφησης.
Προσέξτε η σκούπα να έχει δυνατότητα αναρρόφησης υγρών (λιπαντικό κοπήςστη συγκεκριμένη περίπτωση), και να μην χρησιμοποιεί σακούλα, γιατίαυτή θα σχιστεί από τα υπολείμματα κοπής (ιδιαίτερα του μετάλλου).
Στο μπροστινό μέρος του εργαλείου βρίσκεται η κεφαλή κίνησης και ηπεριοχή όπου πραγματοποιείται η κοπή.
Το πλαστικό καπάκι τοποθετείται μόνο όταν η σέγα είναι συνδεδεμένη σεσκούπα αναρρόφησης, αλλιώς αφαιρείται.
Η κεφαλή κίνησης είναι προσαρμοσμένη στην άκρη ενός εμβόλου, εκτελεί παλινδρομική κίνηση και η υποδοχή της πριονολεπίδας φέρει τη μορφή κλειδαριάς
Τις πρώτες δεκαετίες οι λάμες ασφάλιζαν επάνω στη κεφαλή με βίδα.
Η Bosch εφηύρε πρώτη τον μηχανισμό γρήγορης ασφάλισης/απασφάλισης τηςλάμας (euro lock), o οποίος σύντομα υιοθετήθηκε και από τους άλλουςκατασκευαστές.
Για να βγει η λάμα γυρίζετε το κόκκινο μάνταλο δεξιά, ενώ για να μπει,απλά σπρώχνετε τη λάμα στην υποδοχή και το μάνταλο επιστρέφει στηναρχική του θέση.
Εδώ η κεφαλή με τη λάμα τοποθετημένη.
Προσέξτε τη λάμα που εφάπτεται πάντα στο πίσω μέρος της σ' ένα ράουλο,ώστε να παραμένει όσο το δυνατό πιο σταθερή κατά τη κοπή.
Κατά πόσο αυτό αποδίδει, θα το δούμε στις επόμενες σελίδες.
Η μεταλλική βάση της σέγας στηρίζεται στο σώμα με μία κεντρική βίδα.
Η βίδα επιτρέπει την ρύθμιση της γωνίας του σώματος της σέγας ως προςτον κατακόρυφο άξονα, με βασική ρύθμιση τις 0μοίρες.
Ο κατασκευαστής παρέχει ακόμα δύο βασικές κλίσεις κοπής στις 22.5 και 45μοίρες.
Τέλος, στο μπροστινό μέρος της βάσης υπάρχει ένας δείκτης (πορτοκαλίβέλος), ο οποίος μας βοηθά να κρατάμε σταθερή τη πορεία της σέγας στηγραμμή κοπής.
Σε ακριβότερες σέγες ο δείκτης έχει αντικατασταθεί πλέον με μια ακτίναlaser, η οποία προβάλει ένα λεπτό φωτεινό ίχνος, μερικά εκατοστάμπροστά από τη λάμα.
Τέλος, στο μπροστινό μέρος της βάσης υπάρχει ένας δείκτης (πορτοκαλίβέλος), ο οποίος μας βοηθά να κρατάμε σταθερή τη πορεία της σέγας στηγραμμή κοπής.
Σε ακριβότερες σέγες ο δείκτης έχει αντικατασταθεί πλέον με μια ακτίνα laser, η οποία προβάλει ένα λεπτό φωτεινό ίχνος, μερικά εκατοστάμπροστά από τη λάμα.
Ματιές στο εσωτερικό
Από μικρό παιδί είχα μία τάση να ανοίγω πράγματα για να δω τι κρύβει τοεσωτερικό τους, οι εγχειρήσεις δε, τέτοιου τύπου στέφονταν με
απόλυτη επιτυχία όταν δεν περίσσευε βίδα μετά τη συναρμολόγηση!
Σήμερα έχω μια καλή δικαιολογία να ξανανιώσω για λίγο παιδί, οπότε πάμενα δούμε τι κρύβεται κάτω από το πλαστικό περίβλημα .
Με πρώτη ματιά παρατηρούμε ότι το εσωτερικό χωρίζεται σε τρία βασικάτμήματα: παροχή ρεύματος(Α),ηλεκτρικός κινητήρας (Β)και μηχανισμός κίνησης της λάμας (Γ).
Ξεκινώντας από την περιοχή -Α-παρατηρούμε τον διακόπτη ο οποίος εκτελεί και χρέη ρυθμιστή στροφών.
Ο διακόπτης τροφοδοτείται με οικιακό ρεύμα από τα καλώδια χρώματος μπλε/καφέ και αφού ρυθμίσει τις στροφές λειτουργίας κατά το δοκούν,τροφοδοτεί με τάση τον κινητήρα μέσω των καλωδίων λευκό/κόκκινο.
Δίπλα του βρίσκεται το κουμπί κλειδώματος που ασφαλίζει τον διακόπτηστη θέση ON, και για την επαναφορά του χρησιμοποιεί ένα απλό ελατήριο.
Συνεχίζουμε στη περιοχή -Β-και την ''καρδιά'' του εργαλείου, τον ηλεκτρικό κινητήρα.
Ο συγκεκριμένος κινητήρας έχει ισχύ 500watt, και τα βασικά του μέρηείναι:
1. έδρανο άξονα κινητήρα:έδρανα κατασκευασμένα από μεταλλική σκόνη (συνήθως φωσφορούχοςορείχαλκος) με κατεργασία κενού, εμποτισμένα με λάδι για να διατηρούντην λίπανση του άξονα επί πολύ μεγάλο διάστημα.
2. ψηκτροφορείς: θήκεςπου δέχονται στο εσωτερικό τους τις ψήκτρες, τα λεγόμενα''καρβουνάκια''.
Οι ψήκτρες τροφοδοτούνται με ρεύμα από τον διακόπτη (λευκό/κόκκινοκαλώδιο), και με τη βοήθεια των ελατηρίων που φαίνοντα
ωθούνται προς τον συλλέκτη του κινητήρα τροφοδοτώντας τον -μέσω τουσυλλέκτη- με ρεύμα.
3. συλλέκτης: κύλινδρος(από μονωτικό) σταθερά εδραζόμενος στον άξονα του κινητήρα. Ο συλλέκτηςέχει εμφυτευμένες στη περιφέρεια του λωρίδες χάλκινων τμημάτων,συνδεδεμένων με το κατάλληλο τύλιγμα του δρομέα (ξενικός όρος''ρότορας'').
Καθώς ο συλλέκτης περιστρέφεται οι ψήκτρες παρέχουν ρεύμα σε κάθεχάλκινη λωρίδα εναλλάξ, προκαλώντας την λειτουργία του κινητήρα.
4. περιέλιξη στάτη:παράγει το σταθερού προσανατολισμού μαγνητικό πεδίο μέσα στο οποίοστρέφεται ο δρομέας (ρότορας).
5. πυρήνας στάτη:κατασκευάζεται από ελάσματα χάλυβα τα οποία είναι μονωμένα με επικάλυψηαπό βερνίκι. Με τη βοήθεια της ειδικής διαμόρφωσης τους (πέδιλα),"συγκεντρώνουν" το μαγνητικό πεδίο ακριβώς γύρω από το δρομέα τουκινητήρα, προκαλώντας την κίνηση του.
Κάθε κινητήρας χρειάζεται επαρκή ψύξη για να αποφύγει φαινόμενα υπερθέρμανσης.
Βλέπουμε τη πλαστική φτερωτή (6)στηριζόμενη σταθερά στον άξονα κίνησης του ηλεκτροκινητήρα (7), μία δοκιμασμένη
λύση που μπορεί να προσφέρει μεγάλη παροχή αέρα σε υψηλές στροφές περιστροφής.
Βρισκόμαστε πλέον στην περιοχή -Γ-και τον μηχανισμός κίνησης της λάμας, αναλυτικά:
6. φτερωτή ψύξης κινητήρα:εδώ φαίνεται καλύτερα η σχεδίαση των πτερυγίων της φυγοκεντρικήςφτερωτής, προσέξτε πως ο αέρας που απορροφά αυτή από τον κινητήρα δενμπορεί να διοχετευτεί στον χώρο του μηχανισμού κίνησης. Θα δούμε σελίγο που πηγαίνει.
8. μεταλλική πλάκα στήριξης:εξάρτημα που έχει τριπλό ρόλο, απομονώνει τον χώρο του κινητήρα από τονμηχανισμό κίνησης, εδράζεται επάνω του ο άξονας του κινητήρα και τογρανάζι μετατροπής κίνησης.
7. άξονας κίνησης: εδώσυναντάμε το τελείωμα του άξονα όπου η άκρη του έχει πάρει τη μορφήγραναζιού.
9. ένσφαιρος τριβέας:ευρέως γνωστός και ως ''ρουλεμάν''.
15. γρανάζι μετατροπής κίνησης:κινείται από τον άξονα του κινητήρα και έχει τέτοιο μέγεθος, ώστε ναμειώνει τις στροφές και να αυξάνει τη ροπή στρέψης.
Προσέξτε τη περιστροφή του γραναζιού (15)που παίρνει κίνηση από τον άξονα (7).
Στην επιφάνεια του γραναζιού παρατηρούμε το έκκεντρα τοποθετημένο (ωςπρος τον άξονα του γραναζιού) κουζινέτο (14).
Το κουζινέτο αναγκάζεται λόγω της συγκεκριμένης τοποθέτησης, να κάνειτη κίνηση που περιγράφουν τα βέλη.
Η κίνηση του κουζινέτου (14)αναγκάζει τελικά το έμβολο (10)να κινηθεί ευθύγραμμα παλινδρομικά.
Τελικός αποδέκτης είναι φυσικά η λάμα που ''κλειδώνει'' στην άκρη του εμβόλου.
Παρατηρήστε πως το μεταλλικό πλακάκι (8)απομονώνει επιτυχώς τον χώρο του κινητήρα, διατηρώντας τον καθαρό απότο γράσο που υπάρχει στο μηχανισμό κίνησης.
Εστιάζοντας στο έμβολο βλέπουμε το κάτω σημείο στήριξής του (11) φτιαγμένο από πλαστικό.
Ο λευκός δακτύλιος στεγανοποίησης (12) διατηρεί καθαρό το μηχανισμό κίνησης από υπολείμματακοπής όπως ρινίσματα και γρέζια.
Κοντινό στο λιπαντικό γράσο.
Προσέξτε την απουσία ρινισμάτων σιδήρου και ξένων σωμάτων παρά ταχρονάκια που έχει ''στη πλάτη του'' το εργαλείο, απόδειξη ότι οδακτύλιος στεγανοποίησης κάνει σωστά τη δουλειά του.
Καταλήγοντας στη βάση του εργαλείου, βλέπουμε έναν αυλό που ξεκινάειαπό το σημείο της λάμας κοπής και διατρέχει τη βάση σε όλο το μήκος της.
Ο αέρας κινείται στον αυλό με τη φορά του κίτρινου βέλους και καταλήγειστο στόμιο στο οπίσθιο μέρος της συσκευής, όπου προσαρμόζεται μηχανήαναρρόφησης.
Δίπλα του παρατηρούμε και ένα δεύτερο, αρκετά μικρότερο σε μήκος τουπρώτου.
Εδώ μέρος του αέρα που παράγει η φτερωτή ψύξης του κινητήρα προωθείταιμέσω του τούνελ στη λάμα κοπής, με σκοπό την απομάκρυνση γρεζιών καιροκανιδιών.
Η παροχή αέρα διακόπτεται με την περιστροφή του διακόπτη (13), και εκτρέπεται από τιςπλαϊνές γρίλιες εξαερισμού της συσκευής.
Το πλήρες ανάπτυγμα των εξαρτημάτων που συνθέτουν το εργαλείο.
Με σκοπό να κατανοήσετε όλοι πλήρως τον τρόπο κίνησης, γύρισα ένα μικρόβίντεο με το εργαλείο σε λειτουργία.
Για την κίνηση του μηχανισμού, αντί των 220volt επιστράτευσα ένα μικρόμοτέρ 12volt για λόγους ασφαλείας.
Παρατηρήστε τον μηχανισμό μετατροπής της περιστροφής του κινητήρα, σεπαλινδρόμηση του εμβόλου στήριξης της βάσης της πριονολεπίδας.
/www.thelab.gr
Αναρτήσεις
