Συνδεσμολογία λαμπτήρα φθορισμού

Οι λάμπες φθορίου - λαμπτήρες φθορισμού

Οι κοινές λάμπες φθορίου που χρησιμοποιούνται στα σπίτια και τα γραφεία λειτουργούν περίπου με τον ίδιο τρόπο.
 

Μέσα στο γυάλινο σωλήνα υπάρχει υδράργυρος και αργό σε μορφή ατμού.
Περνώντας ρεύμα μέσα από το μίγμα, εκπέμπεται ορατό μπλε φως και υπεριώδη ακτινοβολία. Αυτή η εκπομπή φωτός δε θα είχε κάποια χρησιμότητα όμως, αν δεν υπήρχε επικάλυψη φωσφόρου στο εσωτερικό του σωλήνα.
Ο φώσφορος προκαλεί αντίδραση με τα αέρια και μετατρέπει το φως ώστε να είναι ορατό. Η διαδικασία αυτή είναι τόσο αποτελεσματική που μια λάμπα 40 watt μπορεί να δώσει τόσο φως όσο δίνει μια λάμπα πυρακτώσεως των 150 watt




Δεν είναι όμως η απόδοσή τους που κάνει αυτούς τους λαμπτήρες τόσο δημοφιλείς, αλλά η μεγάλη γκάμα αποχρώσεων που έχει και η οικονομία στην τσέπη μας.

Το στραγγαλιστικό πηνίο (μπαλαστ) είναι συνδεδεμένο σε σειρά με το λαμπτήρα.Επίσεις, σε σειρά με τα ηλεκτρόδια είναι συνδεδεμένος και ο εκκινητής (στάρτερ). Ο εκκινητής αποτελείται από διμεταλλικό έλασμα (ηλεκτρόδια τα οποία βρίσκονται σε μικρή απόσταση μεταξύ τους). Χρησιμέυει για την έναυση του λαμπτήρα. Η έναυση του λαμπτήρα δεν μπορεί να γίνει με την απλή σύνδεση του με την τάση τροφοδοσίας (230 Volt), επειδή τα ηλεκτρόδια του λαμπτήρα είναι ψυχρά και δε μπορούν να εκπέμψουν ηλεκτρόνια. Κατά την εφαρμογή της τάσης του δικτύου, ο λαμπτήρας δεν διαρρέεται από ρεύμα, αλλά η τάση στα άκρα των ηλεκτροδίων του εκκινητή είναι επαρκής για την έναρξη εκκένωσης αίγλης. Η εκκένωση αίγλης θερμαίνει το διμεταλλικό έλασμα του εκκινητή και το παραμορφώνει κλείνοντας το υπάρχον διάκενο. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να σταματά το φαινόμενο της εκκένωσης αίγλης και το κύκλωμα εκκινητής-ηλεκτρόδια λαμπτήρα να διαρρέεται από ισχυρό ρέυμα. Η κυκλοφορία ισχυρού ρεύματος θερμαίνει τα ηλεκτρόδια, προκαλώντας εξαγωγή ηλεκτρονίων από αυτά.Παράλληλα λόγω της διακοπής της εκκένωσης αίγλης, το διμεταλλικό έλασμα του εκκινητή ψύχεται και επανέρχεται στην αρχική του θέση διακόπτοντας το κύκλωμα. Η διακοπή αυτή προκαλεί, με τη βοήθεια του στραγγαλιστικού πηνίου, στα άκρα του λαμπτήρα επαγωγική τάση τιμής πολύ μεγαλύτερης της τάσης του δικτύου. Η υψηλή αυτή τάση προκαλεί την έναρξη της εκκένωσης μέσω των ατμών του υδραργύρου που παρήχθησαν από την εξάτμιση σταγόνων υδραργύρου μέσα στο λαμπτήρα, λόγω της θέρμανσης των νημάτων του λαμτήρα. Επειδή η τάση λειτουργίας του εκκινητή είναι μεγαλύτερη από την τάση λειτουργίας του λαμπτήρα, ο εκκινητής παραμένει εκτός κυκλώματος, για όσο χρονικό διάστημα λειτουργεί ο λαμπτήρας.
Για την ορθή λειτουργία κάθε λαμπτήρα φθορισμού συμμετέχουν ενεργά τόσο το στραγγαλιστικό πηνίο όσο και ο εκκινητής.
Για την εξασφάλιση της ορθής απόδοσης και της μεγάλης διάρκειας ζωής του λαμπτήρα πρέπει να τηρούνται οι αντίστοιχες προδιαγραφές που διέπουν τους λαμπτήρες φθορισμού, τα στραγγαλιστικά πηνία και τους εκκινητές.