Πώς χειρίζομαι ένα πολύμετρο

Είναι το βασικότερο όργανο σε ένα εργαστήριο.
 'Ένα καλό πολύμετρο θα πρέπει να έχει δυνατότητες όπως τις παρακάτω:
Μέτρηση συνεχούς τάσης από 0 – 500 V σε πέντε κλίμακες.
Μέτρηση εναλλασσόμενης τάσης από 0 – 500 V σε δύο κλίμακες.
Μέτρηση αντίστασης από 0 – 2.000.000 Ω σε πέντε κλίμακες.
Μέτρηση συνεχούς ρεύματος από 0 – 2 Α σε τρεις κλίμακες. έτρηση συνεχούς ρεύματος από 0 – 10 Α σε μία κλίμακα.
Μέτρηση συνεχούς τάσης από 0 – 500 V σε πέντε κλίμακες.
Μέτρηση συνέχειας κυκλώματος με ηχητική ένδειξη (πιεζοηλεκτρικό buzzer) αλλά και έλεγχο για την αγωγιμότητα των διόδων.
Μέτρηση του hFE των transistor σε μία κλίμακα.













Έλεγχος Συνέχειας

Το να υπάρχει συνέχεια μεταξύ δύο σημείων στο κύκλωμα είναι ότι αυτά τα δύο σημεία είναι ηλεκτρικά συνδεδεμένα μεταξύ τους. Έτσι για παράδειγμα αν δύο ηλεκτρονικά στοιχεία είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους με ένα καλώδιο, τότε αυτά έχουν συνέχεια. Αν είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους με μια κλωστή τότε αυτά δεν έχουν συνέχεια καθώς ενώ είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους δεν υπάρχει αγωγιμότητα αφού η κλωστή είναι κακός αγωγός.


Αυτό το μέγεθος μπορεί να μετρηθεί και με ένα οποιοδήποτε πολύμετρο χρησιμοποιώντας το Ohmομετρο αυτού.
Έτσι αν τοποθετήσουμε τους ακροδέκτες του πολύμετρου σε δύο σημεία στο κύκλωμα και έχουν πολύ μικρή αντίσταση της τάξεως κάτω των 100Ohm τότε είναι πολύ πιθανόν να υπάρχει απόλυτη συνέχεια μεταξύ των δύο αυτών σημείων. Ωστόσο οι μετρητές συνέχειας (που ενσωματώνονται σε ένα πολύμετρο) έχουν ένα πιεζοηλεκτρικό buzzer το οποίο ηχεί όταν υπάρχει συνέχεια στο κύκλωμα. Αυτό είναι ένα πολύ χρήσιμο χαρακτηριστικό σε περίπτωση που θέλετε να κάνετε έλεγχο του κυκλώματος χωρίς να έχετε τον νού σας στην οθόνη του πολυμέτρου.
 Συμβαίνει αρκετές φορές ειδικά σε περιπτώσεις που τα ηλεκτρονικά στοιχεία είναι «συμπτηγμένα» στην πλακέτα και χρειάζεται σταθερότητα, ακρίβεια και πλήρης προσοχή για να τα μετρήσουμε.




Σε απλά κυκλώματα μπορεί κάποιος να παρατηρήσει αν τα καλώδια είναι συνδεδεμένα ή κομμένα και να καταλάβει αν υπάρχει συνέχεια μεταξύ των. Σε τυπωμένα όμως κυκλώματα και σε περιπτώσεις που θέλει κάποιος να σιγουρέψει το αποτέλεσμα καλό είναι να χρησιμοποιεί το πολύμετρο. Πολλές φορές χαλούν και οι συνδέσεις και ένα πολύμετρο μας βγάζει από τον κόπο να ακολουθούμε τις ράγες της PCB για να εντοπίσουμε το σφάλμα.

Η συνέχεια μετράται πάντα χωρίς να έχει τάση-τροφοδοσία το κύκλωμα.

 Στο πολύμετρο θέτουμε τον θετικό (+) ακροδέκτη (κόκκινο) στην υποδοχή (VΩ). Θέτουμε τον αρνητικό (-) ακροδέκτη (μαύρο) στην αριστερή υποδοχή (COM). Ο περιστροφικός διακόπτης πρέπει να τεθεί στην θέση με το σύμβολο της διόδου (λευκό στο κάτω μέρος του πολυμέτρου όπως φαίνεται και στο παρακάτω σχήμα. Τοποθετούμε τώρα τους ακροδέκτες στα σημεία που θέλουμε να κάνουμε τον έλεγχο αν έχουν ηλεκτρική επαφή. Αν ακούσετε ένα σφύριγμα τότε τα δύο σημεία είναι συνδεδεμένα. Η δυνατότητα αυτή του οργάνου σας επιτρέπει να ελέγχετε καλώδια αν είναι κομμένα κλπ.
Σύμβολο στο πολύμετρο για έλεγχο συνέχειας



Μέτρηση Συνεχούς Τάσης


 

Τοποθετούμε τον θετικό (+) ακροδέκτη (κόκκινος) στην υποδοχή (VΩ). Τοποθετούμε τον αρνητικό (-) ακροδέκτη (μαύρος) στην υποδοχή (COM). Ρυθμίζουμε την σωστή κλίμακα στο πολύμετρο (αν αυτό δεν είναι αυτόματης κλίμακας) 200m, 2000m, 20, 200 ή 500. Αν δεν γνωρίζουμε την κλίμακα τοποθετούμε το περιστρεφόμενο διακόπτη στην μεγαλύτερη. Για Συνεχή Τάση τα πολύμετρα έχουν το σχέδιο V=. Τώρα είμαστε έτοιμοι να πάρουμε την μέτρηση. Έτσι τοποθετούμε τον αρνητικό ακροδέκτη στην γείωση της πλακέτας (PCB) και τον θετικό στο σημείο που θέλουμε να μετρήσουμε την διαφορά δυναμικού. Στην οθόνη πλέον διαβάζουμε την τάση την οποία μέτρησε. Αν έχουμε τοποθετήσει ανάποδα τους ακροδέκτες θα δούμε μπροστά από την ένδειξη της τάσεως το σημείο (-).

Μέτρηση Εναλλασόμενης Τάσης

 

Τοποθετούμε τον θετικό (+) ακροδέκτη (κόκκινο) στην υποδοχή (VΩ).Τοποθετούμε τον αρνητικό (-) ακροδέκτη (μαύρο) στην αριστερή υποδοχή (COM).3. Ρυθμίζουμε τον περιστροφικό διακόπτη να δείχνει στα σημεία 200 ή 500 με το σήμα V~ ανάλογα με την τάση που θέλουμε να μετρήσουμε. Αν δεν την γνωρίζουμε την ποσότητα της τάσης που μετράμε πρέπει να τοποθετήσουμε τον διακόπτη σε κάποια μεγαλύτερη τάση ώστε να αποφευχθεί οποιοδήποτε ενδεχώμενο ατύχημα..Καθώς πρόκειται για εναλλασόμενη τάση δεν παίζει ρόλο η πολικότητα και οι ακροδέκτες μπορούν να τοποθετηθούν στα σημεία μέτρησης με οποιαδήποτε φορά.

Αφού τους τοποθετήσουμε στην οθόνη διαβάζουμε ην τάση που μετράμε.

Μέτρηση Αντίστασης

 

Για να ανακαλύψουμε την ακριβή τιμή της αντίστασης πάντα μετράμε την αντίσταση εκτός κυκλώματος. Η διαδικασία έχει ως εξής. Τοποθετούμε τον θετικό (+) ακροδέκτη (κόκκινο) στην υποδοχή (VΩ). Τοποθετούμε τον αρνητικό (-) ακροδέκτη (μαύρο) στην αριστερή υποδοχή (COM). Θέτουμε τον περιστροφικό διακόπτη στις θέσεις 200, 2000, 20Κ, 200Κ ή 2000Κ Ω ανάλογα με το μέγεθος την αντίστασης σε Ohm που θέλουμε να μετρήσουμε. Αν γνωρίζουμε τιην τιμή της αντίστασης πρέπει να τοποθετήσουμε τον μεταγωγό στην μεγαλύτερη κλίμακα και κατεβαίνουμε σταδιακά σε μονάδες κλίμακας ώστε να έχουμε την μεγαλύτερη ακρίβεια. Τοποθετούμε τους ακροδέκτες επάνω στα άκρα της αντίστασης που μετράμε. Στην οθόνη διαβάζουμε την τιμή της αντίστασης.

Μέτρηση της παραμέτρου κέρδους ρεύματος


Για να γίνει αυτού του είδους η μέτρηση πρέπει να έχουμε γνώση των ακροδεκτών του τρανζίστορ. Δηλαδή να γνωρίζουμε ποιος ακροδέκτης είναι η Βάση, ποιος ο Συλλέκτης και ποιος ο Εκπομπός (B, C, E) του transistor που θέλουμε να του μετρήσουμε την παράμετρο hFE. Η υποδοχή για τρανζίστορ βρίσκεται στο κάτω δεξιό μέρος του πολυμέτρου. Εκεί τοποθετούμε τους ακροδέκτες του. Αν το τοποθετήσαμε σωστά τότε στρέφουμε τον περιστροφικό διακόπτη στην θέση του πολυμέτρου hFE και βλέπουμε την τιμή στην LCD του πολυμέτρου.

Πέρα από αυτού του είδους μέτρησης μπορούμε να κάνουμε έλεγχο της καλής λειτουργίας του Τρανζίστορ με την επιλογή της συνέχειας που προαναφέρθηκε στο πολύμετρο μας. Σε αυτό το παράδειγμα χρησιμοποιούμε ένα PNP τρανζίστορ και σύμφωνα με την εικόνα που φαίνεται παρακάτω μετράμε την συνέχεια μεταξύ Βάσης-Εκπομπού και Βάσης Συλλέκτη. Αν το πολύμετρο αναγράφει στην οθόνη του την τιμή 0, τότε το τρανζίστορ είναι σε καλή κατάσταση


Αυτές είναι γενικές οδηγίες για αρχάριους χρήστες. Εξελιγμένα πολύμετρα μπορεί να διαφέρουν.