186.Ηλεκτρικά και Μαγνητικά πεδία των εγκαταστάσεων & δικτύων διανομής ρεύματος: Μύθοι και πραγματικότητα 186.Ηλεκτρικά και Μαγνητικά πεδία των εγκαταστάσεων & δικτύων διανομής ρεύματος: Μύθοι και πραγματικότητα

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

10/recent/ticker-posts

186.Ηλεκτρικά και Μαγνητικά πεδία των εγκαταστάσεων & δικτύων διανομής ρεύματος: Μύθοι και πραγματικότητα


Ο ηλεκτρισμός στην υπηρεσία του ανθρώπου

 
Η ιστορία της ανθρωπότητας είναι ταυτόσημη με την προσπάθεια ελέγχου και αξιοποίησης των διαφόρων μορφών ενέργειας, όπως διδάσκει και ο μύθος του Προμηθέα.
 Η χρήση του ηλεκτρισμού απετέλεσε κορυφαία στιγμή αυτής της προσπάθειας.
 Οι πολλαπλές εφαρμογές του ηλεκτρισμού συνέβαλαν όχι μόνο στην καθοριστική βελτίωση του επιπέδου της καθημερινής ζωής των ανθρώπων, αλλά και στην ραγδαία πρόοδο και την αύξηση της αποδοτικότητας της βιομηχανικής παραγωγής, των επικοινωνιών, των μεταφορών, της ιατρικής τεχνολογίας, κ.λ.π.
Όταν οι ηλεκτρικές συσκευές λειτουργούν παράγουν μαγνητικά πεδία στο περιβάλλον τους (Εικόνα 2).
 Τα πεδία αυτά εξασθενούν τάχιστα καθώς αυξάνεται η απόσταση από τη συσκευή και έτσι είναι άξια λόγου μόνο σε αποστάσεις αρκετά μικρότερες από ένα μέτρο. Το πεδίο σε επαφή με τη συσκευή μπορεί να είναι μεγάλο, ανερχόμενο μέχρι εκατοντάδες μΤ. Κατά κανόνα όμως, η έκθεση των ανθρώπων λαμβάνει χώρα σε αποστάσεις πολύ μεγαλύτερες, πλην μερικών συσκευών που κατά τη χρήση τους βρισκόμαστε αναπόφευκτα κοντά τους, π.χ. οι ηλεκτρικές ξυριστικές μηχανές και τα σεσουάρ για τα μαλλιά
. Οι άνθρωποι όμως δεν χρησιμοποιούν τέτοιες συσκευές για πολύ ώρα καθημερινά και έτσι η χρονική διάρκεια της έκθεσης είναι περιορισμένη. Επίσης, αφενός η έκθεση από τις συσκευές αυτές εστιάζεται τοπικά σε μια πολύ μικρή περιοχή του σώματος, αφετέρου η σύζευξη του πεδίου με το σώμα είναι εξαιρετικά ασθενής. Λαμβάνοντας λοιπόν υπ’ όψιν τις ειδικές αυτές συνθήκες έκθεσης, στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, δεν είναι δυνατόν να ξεπεραστούν οι βασικοί περιορισμοί τοπικής έκθεσης, αν και μπορεί να υπάρχει υπέρβαση των επιπέδων αναφοράς που αναφέρθηκαν.
Εικόνα 2, Μαγνητικό πεδίο ηλεκτρικών συσκευών τυπικής οικίας


Παρατηρώντας τις τιμές του πίνακα (Εικόνα 3), βλέπουμε ότι σε όλες τις περιπτώσεις το μαγνητικό πεδίο ήδη σε απόσταση 30cm είναι πολύ μικρότερο από το επίπεδο αναφοράς των 100μΤ που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση και η ελληνική νομοθεσία για τη συχνότητα των 50Hz (συχνότητα λειτουργίας του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα μας). 
Οι ηλεκτρικές συσκευές παράγουν, επίσης, και κάποιες τιμές ηλεκτρικού πεδίου στο περιβάλλον τους, εφόσον βρίσκονται υπό τάση, όταν δηλαδή είναι στην πρίζα. Οι τιμές αυτές (της τάξης των 10 V/m) είναι εξαιρετικά χαμηλές σε σχέση με τα όρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ελληνικής νομοθεσίας (5 kV/m).
Εικόνα 3, Τυπικά επίπεδα μαγνητικού πεδίου από κοινές ηλεκτρικές συσκευές που συνδέονται στο ηλεκτρικό δίκτυο
Οι καλωδιώσεις που χρησιμοποιούνται για την τροφοδότηση των συσκευών δημιουργούν και αυτές στο περιβάλλον τους μαγνητικά κυρίως πεδία που οφείλονται στο ηλεκτρικό τους ρεύμα. Στις εγκαταστάσεις που λειτουργούν σύμφωνα με τους κανονισμούς ηλεκτρικών εγκαταστάσεων τα ρεύματα των αγωγών των καλωδιώσεων δημιουργούν μαγνητικά πεδία που σε μεγάλο βαθμό αλληλοαναιρούνται. Σε σπάνιες περιπτώσεις εγκαταστάσεων που δεν πληρούν τους όρους των κανονισμών είναι δυνατόν, λόγω λανθασμένης συνδεσμολογίας ή ύπαρξης διαρροών, να εμφανιστούν μεγάλα επίπεδα μαγνητικών πεδίων στο περιβάλλον των καλωδιώσεων. Η εμφάνιση μεγάλων μαγνητικών πεδίων από τις ηλεκτρικές καλωδιώσεις είναι, δηλαδή, σύμπτωμα λανθασμένης ηλεκτρολογικής εγκατάστασης που ενδεχομένως να υποκρύπτει και κινδύνους ηλεκτροπληξίας στους χρήστες της εγκατάστασης.
   
Η μοναδικότητα της ηλεκτρικής ενέργειας συνίσταται στο γεγονός ότι μπορεί να παράγεται σε μεγάλες ποσότητες σε συγκεκριμένες θέσεις (των σταθμών παραγωγής) και να χρησιμοποιείται στη συνέχεια σε αποστάσεις πολλών χιλιομέτρων από τα σημεία παραγωγής. Αυτό επιτυγχάνεται με την ύπαρξη των δικτύων μεταφοράς (υψηλής τάσης) και διανομής (μέσης και χαμηλής τάσης), καθώς και των υποσταθμών που τα διασυνδέουν.
Η ζήτηση της ηλεκτρικής ενέργειας γνωρίζει σταθερή αύξηση, ιδιαίτερα στον αναπτυγμένο κόσμο, στη διάρκεια των τελευταίων πενήντα ετών, αύξηση που έχει ως φυσική συνέπεια την εξάπλωση των δικτύων μεταφοράς και διανομής που καλύπτουν ολοένα και ευρύτερες εκτάσεις σε όλο τον πλανήτη. Παράλληλα, διευρύνεται και η χρήση του πάσης φύσεως ηλεκτρικού εξοπλισμού και συσκευών στην καθημερινή ζωή : οικιακές συσκευές διαφόρων ειδών, προσωπικοί υπολογιστές, κλιματιστικά μηχανήματα, κ.λ.π.
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι ο ηλεκτρισμός συνιστά αδιαμφισβήτητα στοιχειώδες κοινωνικό αγαθό, άρρηκτα συνδεδεμένο με την ποιότητα της ζωής μας, υπάρχει σήμερα διάχυτος προβληματισμός σχετικά με ενδεχόμενες δυσμενείς επιπτώσεις από τη χρήση του στο ανθρωπογενές περιβάλλον, πέραν του γνωστού κινδύνου των ηλεκτροπληξιών.
 Ο προβληματισμός αυτός επικεντρώνεται στα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία, η ύπαρξη των οποίων είναι συνυφασμένη με τη χρήση του ηλεκτρισμού και ειδικότερα του εναλλασσομένου ρεύματος κατά τα τελευταία 100 χρόνια.
Τα πεδία είναι παντού
 


Πράγματι, γύρω από κάθε ηλεκτροφόρο στοιχείο που διαρρέεται από εναλλασσόμενο ρεύμα (ηλεκτρικά δίκτυα, οικιακές ή άλλες ηλεκτρικές συσκευές και μηχανές, εσωτερικές ηλεκτρικές εγκαταστάσεις) αναπτύσσεται ένα ηλεκτρικό και ένα μαγνητικό πεδίο που μεταβάλλονται χρονικά με τη συχνότητα του ρεύματος (50 Hz στην Ελλάδα). Τα πεδία αυτά εξασθενούν, μέχρι μηδενισμού, όσο αυξάνεται η απόσταση από την πηγή που τα δημιουργεί.
Είναι γεγονός ότι ζούμε περιστοιχιζόμενοι από ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία, είτε φυσικά (το μαγνητικό πεδίο της Γης κυμαίνεται μεταξύ 30 και 60 μΤ περίπου, ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος), είτε τεχνητά, δηλ. πεδία που προέρχονται από την ανθρώπινη δραστηριότητα.

Τα πεδία 50 Hz δεν είναι ακτινοβολία
Τα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία 50/60 Ηz είναι τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, που καλύπτει το αχανές σύνολο των συχνοτήτων των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων που παράγονται από τη φύση, όπως το φως, που ως γνωστό συνιστά ηλεκτρομαγνητικό φαινόμενο, ή την ανθρώπινη δραστηριότητα, όπως τα πεδία στην περιοχή των 50 Ηz που σχετίζονται με τον ηλεκτρισμό, ή στην περιοχή των ραδιοσυχνοτήτων ή τη μικροκυματική περιοχή που συνδέονται με τις επικοινωνίες και άλλες εφαρμογές.
 Τα πεδία αυτά χαρακτηρίζονται από τη συχνότητα ή το μήκος κύματος. Από τις παραμέτρους αυτές, σε συνδυασμό με τη συχνότητα εμφάνισης των πεδίων, εξαρτάται και η επίδρασή τους στα έμβια όντα ή τα αντικείμενα, αλλά και ο τρόπος που γίνονται αντιληπτά από τον άνθρωπο.
  Η περιοχή του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος άνω των 2 x 1015 Ηz (υπεριώδης ακτινοβολία, ακτίνες Χ, κ.λ.π.) καλείται ιονίζουσα, διότι η ενέργεια που αποδεσμεύεται όταν τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία των συχνοτήτων αυτών συναντούν τον ανθρώπινο οργανισμό είναι ικανή να διαρρήξει χημικούς δεσμούς και να προκαλέσει ιονισμό, με αποτέλεσμα σημαντικές βλάβες του οργανισμού. Αντίθετα, για τη μη ιονίζουσα περιοχή του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος δεν έχουν θεμελιωθεί βιολογικές επιδράσεις, πέραν των θερμικών επιδράσεων στις υψηλές συχνότητες (άνω του 1 ΜΗz). Στην πολύ χαμηλή συχνότητα των 50/60 Ηz δεν υπάρχει καμία ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία.
2. Βασικά χαρακτηριστικά των πεδίων που συνδέονται με τον ηλεκτρισμό
Το ηλεκτρικό πεδίο
Το ηλεκτρικό πεδίο δημιουργείται από τις τάσεις των αγωγών μιας ηλεκτρικής γραμμής, συσκευής ή άλλης εγκατάστασης (δηλαδή από την παρουσία ηλεκτρικών φορτίων), ανεξάρτητα από το εάν διαρρέονται από ρεύμα ή όχι και η έντασή του εξαρτάται από την τάση, την γεωμετρία και την απόσταση.
   
Το ηλεκτρικό πεδίο παραμορφώνεται από την παρουσία αγώγιμων διατάξεων και έτσι είναι δυνατή η θωράκιση ενός χώρου έναντι ηλεκτρικού πεδίου. Τα συνήθη οικοδομικά υλικά έχουν επαρκή αγωγιμότητα ώστε να παρέχεται ικανοποιητική προστασία (δραστική μείωση της έντασης του πεδίου) σε εσωτερικούς χώρους από έξωθεν πηγές. Επίσης το ηλεκτρικό πεδίο διαταράσσεται από την παρουσία του ανθρώπινου σώματος και σχεδόν περιορίζεται στην εξωτερική επιφάνειά του.

Το μαγνητικό πεδίο

 
Το μαγνητικό πεδίο δημιουργείται από τις εντάσεις των ρευμάτων που διαρρέουν τους αγωγούς μιας ηλεκτρικής γραμμής, συσκευής ή άλλης εγκατάστασης (δηλ. από την κίνηση ηλεκτρικών φορτίων) και η έντασή του εξαρτάται από την ένταση του ρεύματος, την γεωμετρία και την απόσταση.
Η ένταση του μαγνητικού πεδίου (μαγνητική επαγωγή) μετριέται σε Τ (τέσλα), συνήθως με το υποπολλαπλάσιο μΤ (μικροτέσλα = 1 εκατομμυριοστό του Τ). Επίσης χρησιμοποιείται και η μονάδα G (γκάους), συνήθως με το υποπολλαπλάσιο mG (μιλιγκάους = 1 χιλιοστό του G). Οι δύο μονάδες συνδέονται με τη σχέση 1 Τ = 10.000 G (1 μΤ = 10 mG).
Σε αντίθεση με το ηλεκτρικό πεδίο, το μαγνητικό πεδίο διαπερνά και τα οικοδομικά υλικά και το ανθρώπινο σώμα, ενώ η θωράκιση έναντι μαγνητικού πεδίου είναι κατά κανόνα δύσκολη και απαιτεί τη χρήση ειδικών υλικών σε κατάλληλη διάταξη.

Το μαγνητικό πεδίο είναι ανεξάρτητο της τάσης
   Η ευρέως διαδεδομένη στο κοινό αντίληψη ότι η υψηλή τάση συνεπάγεται και υψηλή έκθεση σε μαγνητικό πεδίο δεν ευσταθεί. Στην πραγματικότητα, όπως προαναφέρθηκε, μόνον το ηλεκτρικό πεδίο εξαρτάται από την τάση των αγωγών, ενώ το μαγνητικό πεδίο εξαρτάται από την ένταση του ρεύματος που διαρρέει τους αγωγούς και μόνον (και γραμμές διαφορετικών επιπέδων τάσης είναι δυνατόν να διαρρέονται από παρεμφερείς εντάσεις). Αυτό που τελικά ενδιαφέρει είναι το ύψος της έκθεσης, δηλαδή η τιμή του μαγνητικού πεδίου και όχι η φύση της πηγής που το προκαλεί. Ο ανθρώπινος οργανισμός δεν διακρίνει κατά πόσον το μαγνητικό πεδίο στο οποίο εκτίθεται δημιουργείται από μία γραμμή 150 kV ή από την ηλεκτρική παροχή του σπιτιού, από μία ηλεκτρική κουζίνα ή μία κλιματιστική συσκευή, κ.ο.κ.
Δραστική μείωση των πεδίων με την απόσταση
Βασικό χαρακτηριστικό των ηλεκτρικών και μαγνητικών πεδίων είναι, όπως προαναφέρθηκε, ότι οι τιμές των εντάσεών τους αποσβέννυνται όσο αυξάνεται η απόσταση από την πηγή που τα δημιουργεί και, κατά συνέπεια, οπτική επαφή με πάσης φύσεως ηλεκτρικές εγκαταστάσεις δεν συνεπάγεται και έκθεση σε πεδία. Η απόσβεση αυτή δεν είναι ανάλογη προς την απόσταση, αλλά ακολουθεί εκθετικό νόμο (ταχύτερες μειώσεις πλησίον της πηγής και ασυμπτωτική εξασθένηση μέχρι το μηδενισμό).
Το μαγνητικό υπόβαθρο σε αστικό περιβάλλον
   
Αν και συχνά τίθενται στο στόχαστρο, ως πηγές πεδίων, οι εγκαταστάσεις υψηλής τάσης, κυρίως οι γραμμές μεταφοράς, αλλά σε μερικές περιπτώσεις και οι υποσταθμοί υποβιβασμού της υψηλής τάσης, εν τούτοις ηλεκτρικό και μαγνητικό πεδίο καταγράφεται σε κάθε θέση στο αστικό περιβάλλον, αλλά και εντός κάθε σύγχρονης κατοικίας ή χώρου εργασίας. Λόγω της απανταχού παρουσίας του εντός των αστικών ζωνών, το δίκτυο διανομής που εκ των πραγμάτων γειτνιάζει προς τα κτίσματα που εξυπηρετεί, στα οποία και διεισδύει, συντελεί καθοριστικά στη διαμόρφωση του "μαγνητικού υποβάθρου", δηλαδή των μέσων τιμών μαγνητικού πεδίου που συναντώνται κατά μήκος των πεζοδρομίων και των δρόμων στο αστικό περιβάλλον. Αντίθετα, εντός των κατοικιών και των εργασιακών χώρων το μαγνητικό περιβάλλον βασικά διαμορφώνεται από την εσωτερική ηλεκτρική εγκατάσταση και τη χρήση ηλεκτρικών συσκευών και εξοπλισμού.
3Τυπικές τιμές των πεδίων
Στο Σχήμα 1 αποτυπώνονται τυπικές τιμές των πεδιακών εντάσεων για το ηλεκτρικό και μαγνητικό πεδίο γραμμών μεταφοράς (σε ένα εύρος τάσεων από 115-765 kV), γραμμών διανομής (μέσης τάσης & χαμηλής τάσης) και ορισμένων οικιακών ηλεκτρικών συσκευών, όπως προκύπτουν από τη διεθνή και ελληνική βιβλιογραφία (βλ. και Πίνακα 1). Οι τιμές αναφέρονται για μεν τις ηλεκτρικές συσκευές στις συνήθεις αποστάσεις χρήσης, για δε τις ηλεκτρικές γραμμές σε θέσεις πλησίον της επιφάνειας του εδάφους, κάτω από τις γραμμές. Είναι γεγονός ότι η χρήση ορισμένων οικιακών ηλεκτρικών συσκευών συνεπάγεται έκθεση σε τιμές μαγνητικού πεδίου σημαντικά υψηλότερες από εκείνες που θα μπορούσαν να προέλθουν, στη δυσμενέστερη περίπτωση, από ηλεκτρικές γραμμές.
4. Βιολογικές επιδράσεις - Τα συμπεράσματα της επιστημονικής έρευνας μέχρι σήμερα
   
Όπως προαναφέρθηκε, λόγω της εξαιρετικά χαμηλής συχνότητάς τους, τα πεδία 50 Ηz μεταφέρουν πολύ μικρή ενέργεια που δεν είναι ικανή να διαρρήξει χημικούς δεσμούς και να προκαλέσει βλαπτικά θερμικά ή γενετικά φαινόμενα στους ζώντες οργανισμούς (μη αντιστρεπτές βλάβες στο DNA των κυττάρων), σε αντίθεση με τις ιονίζουσες ακτινοβολίες των πεδίων της άνω περιοχής του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, των οποίων η βλαπτική επίδραση είναι από πολλών ετών γνωστή.
Πέραν τούτου, από το σύνολο τόσο των επιδημιολογικών μελετών όσο και των εργαστηριακών ερευνών που έχουν γίνει, δεν στοιχειοθετείται σχέση αιτίου - αποτελέσματος μεταξύ της έκθεσης των ανθρώπων στα πεδία αυτά και πιθανών βλαβών στην υγεία, ούτε έχει εξακριβωθεί κάποιος μηχανισμός βιολογικής επίδρασης στον ανθρώπινο οργανισμό. Τα παραπάνω αποτελούν διαπιστώσεις έγκυρων διεθνών φορέων, όπως ο Διεθνής Οργανισμός Προστασίας έναντι Ακτινοβολιών (International Radiation Protection Association, IRPA) και η Διεθνής Επιτροπή Προστασίας έναντι μη Ιονιζουσών Ακτινοβολιών (International Committee on Non-Ionizing Radiation Protection, ICNIRP) που συνεχίζει το έργο της IRPA στο πεδίο αυτό σε συνεργασία με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το συμπέρασμα του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας των ΗΠΑ, το οποίο μετά από την εξέταση 500 περίπου εργασιών των τελευταίων 17 ετών σχετικά με την επίδραση των πεδίων στην υγεία αναφέρει στην έκθεσή του ότι "δεν υφίστανται πειστικά στοιχεία ότι τα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία παίζουν κάποιο ρόλο στην ανάπτυξη καρκίνου, σε αναπαραγωγικές και αναπτυξιακές ανωμαλίες ή σε προβλήματα μάθησης και συμπεριφοράς και ότι το σύνολο των μέχρι σήμερα ευρημάτων δεν επιβεβαιώνει τους ισχυρισμούς περί δυσμενών επιδράσεων των πεδίων αυτών στην υγεία των ανθρώπων".
5Κανονισμοί και κατευθυντήριες οδηγίες
Τα όρια έκθεσης σε ηλεκτρικό και μαγνητικό πεδίο 50/60 Hz που προβλέπονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ηλεκτροτεχνικής Τυποποίησης (CENELEC) και τα οποία έχουν τεθεί σε ισχύ και στη χώρα μας υπό τη μορφή προτύπου ΕΛΟΤ είναι :
Γενικό κοινό
Επαγγελματική απασχόληση
Ηλεκτρικό πεδίο
(kV / m)
Μαγνητικό πεδίο
(μΤ)
Ηλεκτρικό πεδίο
(kV / m)
Μαγνητικό πεδίο
(μΤ)
10
640
10
12 για 6,7 h
20 για 4,0 h
30 για 2,7 h
1.600
Σημειώνεται ότι τα παραπάνω όρια δεν είναι όρια επικινδυνότητας έναντι μακροπρόθεσμων επιδράσεων των πεδίων αυτών στην ανθρώπινη υγεία, εφ΄ όσον δεν έχουν θεμελιωθεί επιστημονικά μέχρι σήμερα τέτοιες επιδράσεις. Τα όρια αυτά προκύπτουν από την τήρηση της βασικής απαίτησης, οι επαγόμενες πυκνότητες ρεύματος στον ανθρώπινο οργανισμό, λόγω της αλληλεπίδρασής του με τα πεδία στα οποία εκτίθεται, να παραμένουν κατώτερες από 10 mA/m2, δεδομένου ότι οι πυκνότητες ρεύματος που ενδογενώς συναντώνται στο σώμα του ανθρώπου είναι περί τα 10 mA/m2.
6Αποτελέσματα μετρήσεων μαγνητικού πεδίου στη Διανομή
Με την έκδοση του κανονισμού CENELEC στις αρχές του 1995, διενεργήθηκαν από τη Διεύθυνση Μελετών Κατασκευών Λειτουργίας Εγκαταστάσεων Διανομής της ΔΕΗ πολλές σειρές μετρήσεων μαγνητικού πεδίου σε διαφορετικές θέσεις και τύπους εγκαταστάσεων για τις οποίες έχει αρμοδιότητα, στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, με σκοπό την έμπρακτη πιστοποίηση της τήρησης των ορίων του κανονισμού, αλλά και την καλύτερη γνώση των πεδιακών εντάσεων, τόσο σε θέσεις προσιτές στο γενικό κοινό, όσο και σε δυνατές θέσεις παρουσίας τεχνικού προσωπικού της ΔΕΗ.

Τα αποτελέσματα των μετρήσεων που έγιναν συνοψίζονται στον πίνακα που ακολουθεί :
A/A
ΤΥΠΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ
(μΤ)
1. 
Εναέριες γραμμές ΜΤ (κάτω από τις γραμμές)
0,20 - 1,10
2.
Εναέριες γραμμές ΜΤ
(στα 3m από τον άξονα των γραμμών)
0,10 - 0,85
3.
Εναέριες γραμμές ΧΤ με γυμνούς αγωγούς
(κάτω από τις γραμμές)
0,20 - 2,15
4.
Εναέριες γραμμές ΧΤ με γυμνούς αγωγούς
(στα 3m από τον άξονα των γραμμών)
0,10 - 1,10
5. 
Εναέριες γραμμές ΧΤ με συνεστραμμένα καλώδια (κάτω από τις γραμμές)
0,08 - 0,15
6. 
Εναέριες γραμμές ΧΤ με συνεστραμμένα καλώδια (στα 3m από τον άξονα των γραμμών)
0,03 - 0,10
7. 
Υπόγειες γραμμές ΜΤ & ΧΤ
(στο 1 m από την επιφάνεια του εδάφους)
0,15 - 1,70
8. 
Εναέριοι υποσταθμοί ΜΤ/ΧΤ
(κάτω από τον υποσταθμό, σε απόσταση 1 m)
0,30 - 2,00
9. 
Υποσταθμοί εσωτερικού χώρου
(γενική στάθμη εντός του χώρου του υποσταθμού)
2,00 - 5,00
10. 
Υποσταθμοί εσωτερικού χώρου
(σε απόσταση 1 m γύρω από τον υποσταθμό)
0,50 - 2,00
11. 
Στην πόρτα περιμετρικής περίφραξης Κέντρου Διανομής με Υποσταθμό 150/20 kV (Μετασχηματιστής εντός οικίσκου)
0,21
12. 
Μέσα στο προαύλιο σχολικού συγκροτήματος σε απόσταση 100 m από Κέντρο Διανομής
0,1 - 0,17
13.
Στις αίθουσες διδασκαλίας και τους χώρους γραφείων σχολικού συγκροτήματος σε απόσταση 100 m από το Κέντρο Διανομής
0,07

Αντίστοιχα έχουν γίνει και παρατίθενται μετρήσεις σε διάφορους κοινόχρηστους χώρους εις αντιπαράθεση με τις ανωτέρω μετρήσεις :

A/A
ΤΥΠΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ
(μΤ)
1. 
Σε γνωστές υπεραγορές τροφίμων
0,07 - 0,4
2.
Σε κεντρικό κατάστημα τράπεζας
0,06 - 0,4
3.
Στις θέσεις εστίασης ταχυφαγείων γνωστής αλυσίδας
0,14 - 0,8
4.
Σε κατάστημα πώλησης πρόχειρου φαγητού "στο χέρι"
0,5 - 1,6
5. 
Στο χώρο των ταμείων Πρακτορείου της ΔΕΗ
0,2 - 0,33
6. 
Σε χώρους γραφείων, ανάλογα με το μέγεθος και τον εξοπλισμό
0,05 - 0,6


7. Συμπεράσματα

Από τα ανωτέρω, μπορούν να εξαχθούν τα εξής ασφαλή συμπεράσματα :
  • Δεν απαιτείται η λήψη ιδιαίτερων μέτρων για τη μείωση των πεδιακών εντάσεων γύρω από εγκαταστάσεις Διανομής, δεδομένου ότι οι μετρηθείσες τιμές, σε όλες τις δυνατές θέσεις παραμονής του κοινού, είνα ιπολλαπλάσια χαμηλότερες των οριακών τιμών για τη συνεχή έκθεση του γενικού κοινού, χαμηλότερες ακόμα και από τις τιμές του μαγνητικού πεδίου πολλών οικιακών μικροσυσκευών (Πίνακας 1).
  • Πληρούνται με αξιόλογα περιθώρια ασφαλείας οι απαιτήσεις των κανονισμών για την έκθεση κατά την επαγγελματική απασχόληση.
  • Η διαισθητική αντίληψη ότι τα Κέντρα Διανομής (δηλ. υποσταθμοί 150/20 kV) συνιστούν πηγές ισχυρών ηλεκτρικών και μαγνητικών πεδίων, λόγω της παρουσίας του εξοπλισμού υψηλής τάσης και της μεγάλης ισχύος των εγκατεστημένων μετασχηματιστών, δεν επαληθεύεται. Οι μετρήσεις αποδεικνύουν ότι ο εξοπλισμός που εγκαθίσταται στα Κέντρα Διανομής (καθώς και στους υπαίθριους υποσταθμούς 150/20 kV) συμβάλλει ελάχιστα, αν όχι καθόλου, στο μαγνητικό πεδίο που μετράται έξω από αυτά.
  • Η εφαρμογή τεχνικοοικονομικά, λειτουργικά και περιβαλλοντικά ορθών και καλότεχνων λύσεων συντελεί στη μείωση των τιμών της μαγνητικής επαγωγής, αλλά και στο μετριασμό της αντίληψης μερίδας του κοινού για τα έργα ως πηγή ενδεχομένων κινδύνων.
ΠΙΝΑΚΑΣ 1
Μαγνητικό πεδίο οικιακών ηλεκτρικών συσκευών
Οικιακή Συσκευή
ΕΝΤΑΣΗ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ (μΤ)
3 cm
30 cm
1 m
Ανοιχτήρι κονσέρβας
2000
30
1
Στεγνωτήρας μαλλιών
2000
7
0,3
Ηλεκτρική ξυριστική μηχανή
1500
9
0,3
Ηλεκτρικό πριόνι
1000
25
1
Δράπανα
800
3,5
0,2
Ηλεκτρικές σκούπες
800
20
2
Λάμπες φθορίου γραφείου
400
2
0,25
Σκουπιδοφάγος
250
2
0,1
Φούρνος μικροκυμάτων
200
8
0,6
Λάμπες φθορίου οροφής
200
4
0,3
Ηλεκτρικό "μάτι" κουζίνας
200
4
0,1
Φορητές θερμάστρες
180
5
0,25
Μίξερ κουζίνας
130
2
0,12
Τηλεοράσεις
50
2
0,15
Ηλεκτρικός φούρνος
50
0,5
0
Πλυντήριο ρούχων
50
3
0,15
Ηλεκτρικό σίδερο
30
0,3
0,02
Ανεμιστήρες
30
4
0,35
Καφετιέρες
25
0,15
0,01
Πλυντήριο πιάτων
20
3
0,03
Τοστιέρες180,7
0,01
Ψυγεία1,70,25